Trong bản kế hoạch ngân sách cho năm tài khóa mới được công bố ngày 10/2, các khoản chi tiêu quốc phòng được tăng 0,3% lên mức hơn 740,5 tỷ USD, bao gồm việc tăng kinh phí cho nghiên cứu, phát triển vũ khí hạt nhân nhằm đối phó với các nguy cơ chiến tranh trong tương lai. Đề xuất ngân sách cũng nêu rõ, Mỹ sẽ tiếp tục gây sức ép lên các đồng minh về việc cùng san sẻ chi phí quốc phòng.
Tuy nhiên, ngân sách cho các hoạt động của Bộ Ngoại giao và các hoạt động viện trợ nước ngoài lại bị cắt 11,7 tỷ USD (tương đương với mức giảm 22%). Cụ thể, bản kế hoạch ngân sách đề cập tới việc cắt giảm 21% các khoản viện trợ nước ngoài còn 44,1 tỷ USD, so với mức 55,7 tỷ USD trong năm tài khóa 2020. Đây được nhận định là một động thái rõ ràng cho thấy chủ trương “nước Mỹ trước tiên” sẽ được ông D.Trump đặt lên hàng ưu tiên trong chiến dịch tái tranh cử diễn ra vào cuối năm nay.
Bản đề xuất ngân sách cho năm tài khóa mới cũng đề ra mục tiêu cắt giảm thâm hụt ngân sách liên bang trong giai đoạn 15 năm tới. Song tính thực tế của mục tiêu này vẫn còn là điều gây hoài nghi bởi được tính toán dựa trên dự báo tăng trưởng kinh tế hàng năm duy ở mức 3% - cao hơn đáng kể so với con số ghi nhận được vào thời điểm hiện tại.
Đề xuất ngân sách hàng năm là một tài liệu phản ánh kế hoạch chi tiêu của chính phủ Mỹ trong năm tài khóa mới, song vẫn cần Quốc hội phê chuẩn. Đối với ông D.Trump thì đề xuất ngân sách cuối cùng trong nhiệm kỳ Tổng thống hiện tại sẽ phản ánh các ưu tiên trong chính sách của ông nếu tái đắc cử trong cuộc bầu cử diễn ra vào tháng 11 tới. Tuy nhiên, hiện giới phân tích đang dự báo trước về một “cuộc chiến ngân sách” tại lưỡng viện, khi mà nhiều thành viên đảng Dân chủ có thể sẽ phản đối việc cắt giảm mạnh đối với các chương trình chi tiêu trong nước, trong khi đảng Cộng hòa lại tập trung sự nghi ngại về những khoản nợ và thâm hụt ngân sách của nước Mỹ.
Trong một thông điệp kèm theo, ông D.Trump tin tưởng rằng, bản kế hoạch ngân sách cho năm tài khóa mới sẽ mở ra tương lai cho sự thịnh vượng và thống trị tiếp theo của nước Mỹ. “Trong nhiều thập kỷ, giới tinh hoa ở Washington đã nói với chúng tôi rằng người Mỹ không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận sự trì trệ và suy tàn. Tuy nhiên, chúng tôi đã chứng minh rằng họ sai. Nền kinh tế của chúng ta một lần nữa lại trở nên mạnh mẽ” – thông điệp của ông D.Trump viết.
Năm ngoái, ông D.Trump và Quốc hội đã đạt thỏa thuận ngân sách có hiệu lực trong vòng 2 năm, trong đó đề cập tới việc tăng chi tiêu cho lĩnh vực quốc phòng và một số chương trình trong nước khác – điều vốn được cho là sẽ làm tăng thêm gánh nặng đối với các khoản nợ của chính phủ. Theo thỏa thuận trên, sẽ có tới 2,75 nghìn tỷ USD được phân bổ cho ngân sách quốc phòng và phi quốc phòng cho tới thời điểm 30/9/2021./.
Thu Lan (Theo NHK, Reuters, Xinhua, nbcnews)