Trong tuyên bố cùng ngày, Bộ Tài chính Mỹ cáo buộc Bộ trưởng Tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ Abdulhamit Gul và Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ Suleyman Soylu “đóng vai trò chính và chịu trách nhiệm trong việc tổ chức bắt giữ linh mục Andrew Brunson”. Theo quan điểm của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin thì việc linh mục Brunson bị các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ giam giữ “không chính đáng và tiếp tục truy tố” là điều “không thể chấp nhận được”. Cũng theo ông Mnuchin thì Tổng thống Mỹ D.Trump đã phát đi thông điệp rất rõ ràng nhằm yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ trao trả tự do cho linh mục Brunson ngay lập tức.
Linh mục Brunson, 50 tuổi, bị bắt giữ tại Thổ Nhĩ Kỳ 2 năm trước với tội danh làm gián điệp và hiện đang phải đối mặt với mức án 35 năm tù nếu bị buộc tội. Ngoài ra, linh mục Brunson cũng bị chính quyền Ankara nghi ngờ có mối liên hệ với đảng Công nhân người Kurd và Tổ chức khủng bố Fethullah (FETO) của Giáo sĩ người Thổ Nhĩ Kỳ Fethullah Gulen – người đang sống lưu vong tại Mỹ và bị cáo buộc đứng đằng sau vụ đảo chính bất thành nhằm lật đổ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hồi năm 2016.
Tuần trước, một tòa án Thổ Nhĩ Kỳ đã nhất trí cho phép linh mục Brunson được chuyển từ việc bị cầm tù sang hình thức giam giữ tại gia vì những lý do sức khỏe. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu chính quyền Ankara có cho phép linh mục Brunson quay trở về Mỹ hay không.
Theo các lệnh trừng phạt do Bộ Tài chính Mỹ đưa ra ngày 1/8, mọi tài sản hay các lợi ích tài sản của Bộ trưởng Tư pháp Thổ Nhĩ Kỳ Abdulhamit Gul và Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ Suleyman Soylu trên đất Mỹ sẽ bị phong tỏa. Đồng thời, Mỹ cũng cấm các cá nhân nước này thực hiện các hoạt động giao dịch với các đối tượng thuộc diện trừng phạt.
Trong cuộc họp báo ngày 1/8, Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders cho biết, Tổng thống Mỹ D.Trump đã vài lần thảo luận về vấn đề này với người đồng nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và người đứng đầu Nhà Trắng đã tỏ ra “không hài lòng trước việc Ankara quyết định không trao trả tự do cho linh mục Brunson”.
Mới đây, phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tuyên bố nước này sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn lên Thổ Nhĩ Kỳ trừ khi linh mục Brunson được thả tự do “ngay lập tức”.
Ngay lập tức, ngày 1/8, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã ra tuyên bố chỉ trích Mỹ có động thái can thiệp vào hệ thống tư pháp nước này và đi ngược lại “bản chất cốt yếu” của mối quan hệ giữa hai nước. Hành động này của Mỹ sẽ hủy hoại nghiêm trọng những nỗ lực mang tính xây dựng nhằm tháo gỡ những nút thắt trong quan hệ hai nước. Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi Mỹ rút lại quyết định trừng phạt nhằm vào 2 quan chức nước này, đồng thời cảnh báo chính quyền Ankara sẽ đưa ra phản ứng phù hợp trước hành động mang tính chất “khiêu khích” của Mỹ một cách không chậm trễ./.
Thu Lan (Theo Xinhua, NHK)