Thị trấn Lao Bảo là một thị trấn biên giới, tiếp giáp với nước Lào có chiều dài 17 km, có nhiều lối mở, đường tiểu ngạch qua lại biên giới. Trước năm 2000 địa bàn này không có ma túy nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó số đối tượng sử dụng ma túy tăng nhanh chóng. Trong những năm từ 2005 đến 2010 có 21 đối tượng nghiện và sử dụng ma túy, đến năm 2011 tăng lên 42 đối tượng, năm 2012 có 78 đối tượng; năm 2014 có 183 đối tượng, năm 2015 con số đó đã nhảy vọt lên 241 đối tượng và tính đến tháng 2/2017 có 297 đối tượng.
Xã Tân Thành có đoạn biên giới dài 6,62 km trên sông Sê Pôn, tiếp giáp với cụm bản Ka Túp-Mã Hạt, huyện Sê Pôn, tỉnh Savannakhet (Lào), hoạt động buôn bán, vận chuyển hàng hóa ở đây luôn diễn ra sôi động kéo theo nhiều tệ nạn xã hội như trộm cắp, giết người, mại dâm, ma túy gia tăng. Năm 2010 xã Tân Thành mới có 6 đối tượng sử dụng ma túy, đến năm 2012 có 27 đối tượng, năm 2014 tăng lên 62 đối tượng, năm 2015 có 71 đối tượng, đến tháng 2/2017 có 105 đối tượng. Đó là chưa kể các xã, thị trấn khác trên địa bàn Hướng Hóa có vài chục đến vài trăm người nghiện. Trước thực trạng đó và qua khảo sát nắm tình hình địa bàn một cách sâu sát, ngày 5/4/2016, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh xây dựng Kế hoạch số 357/KH-BCH về việc phối hợp giải quyết tình hình phức tạp về ma túy trên địa bàn xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa. Kế hoạch được UBND tỉnh và Bộ Tư lệnh BĐBP phê duyệt.
Để triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch 357, các ngành, địa phương liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền với nhiều hình thức một cách sâu rộng về phòng, chống tội phạm ma túy, nhận biết những tác hại của loại tệ nạn này cùng với các văn bản liên quan của Đảng, Nhà nước đối với công tác phòng chống ma túy. Đồng thời tiến hành gọi hỏi, răn đe, giáo dục và lập hồ sơ quản lý, theo dõi hơn 300 đối tượng ở địa bàn xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo có nghi vấn hoạt động tội phạm ma túy và sử dụng ma túy. Chủ động nắm tình hình nội, ngoại biên, các đối tượng, đường dây hoạt động ma túy để xác lập chuyên án đấu tranh. Mặt khác cũng tăng cường tuần tra, kiểm soát biên giới, cửa khẩu và mở các đợt cao điểm tấn công tội phạm.
Theo báo cáo của Ban chỉ đạo tỉnh, trong 1 năm qua các lực lượng đã tổ chức đấu tranh thành công 4 chuyên án, 37 vụ án về ma túy, bắt giữ 98 đối tượng, tang vật thu giữ 20.973 viên ma túy tổng hợp; 3 kg cần sa và một số phương tiện khác. Trong đó BĐBP tỉnh tổ chức đấu tranh thành công 3 chuyên án, 24 vụ án về ma túy, bắt giữ 61 đối tượng có hành vi sử dụng, tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ có 15.128 viên ma túy tổng hợp, 3 kg cần sa và một số phương tiện có giá trị khác; chuyển giao Công an huyện Hướng Hóa tiếp tục điều tra, xử lý 14 vụ, 32 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 12 vụ, 26 đối tượng; bàn giao cho Công an Lào tiếp tục điều tra xử lý 1 vụ, 3 đối tượng quốc tịch Lào.
Lực lượng Công an, BĐBP, Hải quan tỉnh phối hợp đấu tranh bắt giữ 13 vụ, 34 đối tượng, thu giữ 5.825 viên ma túy tổng hợp; 2,34 g hêrôin và nhiều phương tiện, tài sản có liên quan. Đối với huyện Hướng Hóa, thấy rằng việc thực hiện Kế hoạch 357 là cơ hội để lập lại an ninh trật tự trên địa bàn nên đã huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc. Công an huyện thành lập 2 tổ công tác cùng với lực lượng Biên phòng, Hải quan tham mưu hướng dẫn cho xã Tân Thành và thị trấn Lao Bảo triển khai thực hiện Kế hoạch 357. Tổ chức 12 buổi họp dân để tuyên truyền tác hại của ma túy, phát động nhân dân cùng tham gia, ủng hộ công tác đấu tranh phòng, chống ma túy; đưa 22 đối tượng ra kiểm điểm trước dân; gọi hỏi răn đe 292 đối tượng; phân công các tổ chức, đoàn thể tham gia quản lý, giáo dục đối tượng.
Công an huyện cũng đã xác lập và triệt phá thành công 1 chuyên án, bắt giữ 3 đối tượng có hành vi buôn bán trái phép chất ma túy, thu giữ 20 viên ma túy và 26,4 triệu đồng. Bên cạnh đó các ngành, địa phương, tổ chức, đoàn thể cũng tích cực vận động các đối tượng tham gia cai nghiện, kết quả có 32 đối tượng đăng ký cai nghiện, trong đó 5 đối tượng từ bỏ không sử dụng ma túy, tham gia lao động sản xuất và các hoạt động của địa phương. Từ thành công của Kế hoạch 357, Công an huyện cũng xin ý kiến của BCĐ tỉnh và huyện nhân rộng mô hình này sang địa bàn khác như xã Tân Long và các xã vùng Lìa. Như vậy qua một năm thực hiện Kế hoạch 357 đã tạo được chuyển biến rõ nét về tình hình tệ nạn và tội phạm ma túy trên địa bàn.
Chính quyền địa phương và lực lượng chức năng cũng nắm được cụ thể, sâu sát hơn số đối tượng nghiện. Đồng chí Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch UBND thị trấn Lao Bảo cho rằng: Nhờ thực hiện Kế hoạch 357 đã triệt phá được nhiều điểm phức tạp về sử dụng ma túy trên địa bàn, kiềm chế được sự gia tăng tội phạm ma túy, chuyển hóa địa bàn theo hướng tích cực. Kế hoạch 357 cũng được người dân ủng hộ và tham gia tích cực. Ở xã Tân Thành, theo đánh giá của chính quyền địa phương kết quả thực hiện cũng thấy rõ khi các đối tượng liên quan đến ma túy không còn công khai, ngang nhiên như trước, số đối tượng nghiện có xu hướng giảm. Các gia đình, dòng họ có ý thức trong việc giáo dục, ngăn chặn không cho con cái tiếp xúc với ma túy hay tham gia buôn bán ma túy…
Tuy vậy những kết quả đạt được vẫn chỉ mới là bước đầu, tình hình buôn bán, sử dụng trái phép chất ma túy ở xã Tân Thành, thị trấn Lao Bảo nói riêng, huyện Hướng Hóa nói chung còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ phức tạp. Số đối tượng nghiện, sử dụng, buôn bán ma túy không ngừng gia tăng, các biện pháp cai nghiện, tái hòa nhập cộng đồng hiệu quả chưa cao; vấn đề giải quyết công ăn việc làm khó khăn. Trong lúc đó việc cung cấp ma túy ở các địa bàn biên giới lại quá dễ, một số đối tượng vừa nghiện vừa tranh thủ mua hàng qua biên giới. Lợi nhuận cao từ buôn bán ma túy lôi kéo nhiều người tham gia. Mặt khác nhận thức cán bộ, nhân dân về cuộc đấu tranh này chưa theo kịp diễn biến tình hình, đôi lúc thiếu quyết tâm, thiếu các biện pháp cụ thể trong phối hợp, chỉ đạo thực hiện…
Trước tình hình đó, đồng chí Mai Thức, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo 357 của tỉnh đề nghị các ngành, địa phương tiếp tục tuyên truyền, giáo dục về tác hại của ma túy; các địa phương, đơn vị liên quan duy trì và triển khai có hiệu quả mô hình kế hoạch này, nhân rộng ra các xã khác trên địa bàn. Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh tăng cường hơn nữa công tác phối hợp với Công an Lào nhằm trao đổi thông tin, nắm tình hình và xác lập kế hoạch nghiệp vụ, đấu tranh chuyên án, vụ án, ngăn chặn ma túy từ xa. Chính quyền, các ngành, đoàn thể cần vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa, tạo chuyển biến địa bàn, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới, mang lại cuộc sống bình yên cho người dân, thúc đẩy kinh tế- xã hội phát triển.
Hoàng Nam Bằng