Bàn về thanh niên và tổ chức thanh niên cộng sản, V.I.Lênin nêu nhiều luận điểm đề cập trong nhiều tác phẩm ở các góc độ khác nhau, trong đó có luận điểm về việc xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng Cộng sản. Người chỉ rõ: “Chúng ta là Đảng của tương lai, mà tương lai lại thuộc về thanh niên. Chúng ta là Đảng của sự chiến đấu quên mình với những gì đã mục nát, cũ kỹ, mà thanh niên bao giờ cũng đi tiên phong trong cuộc đấu tranh quên mình ấy”.
Trong các bài viết của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao vị trí, vai trò của thế hệ trẻ đối với công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Người đã viết: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.
Đảng Cộng sản Việt Nam đã kế thừa các quan điểm của Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong đánh giá thanh niên, tổ chức phong trào thanh niên và xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên Cộng sản ở Việt Nam. Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam đã chứng minh, Đảng luôn tin tưởng ở thanh niên, luôn quan tâm động viên, cổ vũ phong trào thanh niên và thường xuyên lãnh đạo Đoàn thanh niên. Dưới ngọn cờ của Đảng quang vinh, tổ chức Đoàn đã khẳng định sứ mệnh thiêng liêng cao cả là đội dự bị tin cậy, là cánh tay đắc lực của Đảng, đã tập hợp đông đảo thanh niên, phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngay từ khi vừa ra đời, tổ chức Đoàn đã tích cực giác ngộ cho thanh niên lý tưởng của Đảng, vận động thanh niên theo Đảng làm cách mạng. Thế hệ những đoàn viên đầu tiên, kiên trung bất khuất mà điển hình là Lý Tự Trọng với câu nói bất hủ “con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng chứ không thể là con đường nào khác” đã thôi thúc các thế hệ thanh niên tiếp nối đi theo con đường cách mạng của Đảng.
Cùng với thanh niên cả nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, các thế hệ thanh niên Quảng Trị đã nối tiếp nhau viết nên truyền thống vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Chúng ta mãi mãi không quên hình ảnh những đoàn viên, thanh niên: Trương Thị Khuê, Trần Chí Thành, Thái Văn A, Trần Thị Tâm, Lê Thị Tuyết, Phan Thanh Chung, cùng rất nhiều thanh niên tiêu biểu khác đã anh dũng chiến đấu, hy sinh oanh liệt trong cuộc trường chinh đấu tranh thống nhất nước nhà, góp phần làm nên một Vĩnh Linh luỹ thép anh hùng, Cồn Cỏ nở đầy hoa thắng trận, Đường 9 Khe Sanh, Thành Cổ Quảng Trị lừng lẫy chiến công. Trong giai đoạn tái thiết quê hương vẫn còn in đậm hình ảnh thế hệ thanh niên đi đầu trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, tạo nên những công trình thanh niên cộng sản, khai phá đất hoang, xây dựng Đảo Thanh niên, làng thanh niên ở vùng biên giới, hải đảo. Và hôm nay là thế hệ thanh niên mới xung kích, đi đầu trong ứng dụng khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, trong xây dựng xã hội học tập bằng các phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo; thanh niên tình nguyện; xung kích bảo vệ Tổ quốc”, các chương trình đồng hành với thanh niên trong học tập, khởi nghiệp, lập nghiệp, đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần, đóng góp tích cực vào công cuộc đổi mới và phát triển của tỉnh nhà.
Đoàn thanh niên chính là cội nguồn sức mạnh của Đảng, là đội dự bị tin cậy, cánh tay đắc lực của Đảng, vì vậy, Đảng bộ tỉnh luôn quan tâm việc bồi dưỡng, giáo dục thanh niên, quan tâm xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh, nhằm bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, đảm bảo tính kế thừa, sự phát triển liên tục của Đảng và cũng chính là xây dựng Đảng trước một bước một cách khoa học và bền vững. Trong nhiệm kỳ 2017-2022, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã giới thiệu 9.595 đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp, đã có 3.825 đoàn viên ưu tú được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Đội ngũ cán bộ Đoàn ngày càng trở thành nguồn cán bộ trẻ dồi dào của Đảng, chính quyền và đoàn thể chính trị - xã hội ở các cấp. Trong Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, số cấp uỷ viên trẻ ở cấp cơ sở là 754 đồng chí (có 140 đồng chí cán bộ Đoàn), cấp huyện 57 đồng chí cán bộ trẻ (có 10 đồng chí cán bộ Đoàn), cấp tỉnh 03 đồng chí cán bộ trẻ tham gia cấp ủy (có đồng chí Bí thư Tỉnh Đoàn). Số cán bộ trẻ là đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026: HĐND tỉnh 05 đồng chí (có 03 đồng chí cán bộ Đoàn), HĐND huyện 68 đồng chí (có 14 đồng chí cán bộ Đoàn), HĐND xã 1.149 đồng chí (có 154 đồng chí cán bộ Đoàn).
Qua thực tiễn công tác Đoàn và phong trào thanh niên, cấp ủy Đảng đã đào tạo được một đội ngũ cán bộ trẻ có bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; lực lượng đảng viên trẻ đã và đang trở thành những hạt nhân nồng cốt dẫn dắt các phong trào thi đua yêu nước của thanh niên, “tiên phong”, “gương mẫu” đi đầu trên mọi mặt trận, trở thành những gương sáng truyền cảm hứng, động lực phấn đấu và khát vọng cống hiến cho tuổi trẻ tỉnh nhà, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. Đây chính là những minh chứng cho sự nỗ lực, cố gắng của các cấp bộ Đoàn và tập thể cán bộ, đoàn viên, thanh niên tỉnh Quảng Trị thời gian qua.
Bước vào thời kỳ mới, trong xu thế hội nhập và phát triển, Đoàn thanh niên tiếp tục đóng vai trò quan trọng, là động lực thúc đẩy sự phát triển chung của xã hội. Để xây dựng Đoàn thanh niên phát triển toàn diện, vững bước đi lên trong thời kỳ mới, Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ XVII xác định: Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng chính trị, lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, hoài bão, khát vọng vươn lên, xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh, ý thức chấp hành pháp luật trong thế hệ trẻ. Tạo điều kiện môi trường thuận lợi cho thế hệ trẻ học tập, nghiên cứu, lao động, cống hiến, giải trí, phát triển tài năng, trí tuệ, xung kích sáng tạo làm chủ khoa học công nghệ và khởi nghiệp. Phát huy vai trò nòng cốt của tổ chức Đoàn trong tập hợp đoàn kết rộng rãi thanh, thiếu niên xây dựng quê hương; tích cực tham gia thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, bảo đảm an ninh trật tự; phối hợp với các ban, ngành, địa phương tuyên truyền, vận động, giáo dục hỗ trợ thanh, thiếu niên chậm tiến, vi phạm pháp luật, nhất là tội phạm và tệ nạn ma túy.
Để làm được điều đó, đòi hỏi các cấp ủy, chính quyền, Đoàn thanh niên các cấp trong toàn tỉnh cần tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất, Các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, các tổ chức trong hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên, đoàn viên, thanh niên tiếp tục quán triệt, cụ thể hóa tổ chức thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2008 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Chương trình hành động số 69-CTHĐ/TU, ngày 19/12/2008 của Tỉnh ủy, Kết luận số 80-KL/TW, ngày 25/12/2013 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW và các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh liên quan đến công tác thanh niên, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong nhận thức và trách nhiệm về vị trí, vai trò của thanh niên và công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời đôn đốc, sơ kết, tổng kết việc thực hiện các nghị quyết, quy định, chỉ thị, kết luận của Đảng về công tác thanh niên, xây dựng tổ chức đoàn.
Thứ hai, Trong thời kỳ cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, Đoàn cần làm tốt vai trò là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi theo Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, giai đoạn 2015 - 2030”. Không ngừng đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng hiệu quả mạng xã hội để tạo bước tiến mới trong công tác tuyên truyền, giáo dục của Đoàn, tạo sân chơi đa dạng, lành mạnh, cỗ vũ đoàn viên thanh niên chủ động trong học tập, nghiên cứu nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị. Truyền cảm hứng, động lực cho thanh niên thông qua những tấm gương thực sự tiêu biểu, những câu chuyện đẹp của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, của các cá nhân tiêu biểu. Đoàn cũng cần chủ động cung cấp thông tin, trang bị kiến thức, phương pháp, kỹ năng để mỗi đoàn viên, thanh niên có thể tự phòng ngừa, tự sàng lọc, tự đấu tranh với các thông tin xấu, độc, các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, để hướng tới một tổ chức với lý tưởng cao đẹp, khát vọng lớn, với đội ngũ thanh niên bản lĩnh vững vàng, sẽ tránh được tình trạng “nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị”.
Thứ ba, Chăm lo xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn thực sự vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tổ chức và hành động, thực sự trở thành đội quân xung kích của cách mạng, lực lượng nòng cốt của tuổi trẻ, đội dự bị tin cậy của Đảng. Tiếp tục nghiên cứu đổi mới mô hình và tổ chức hoạt động của tổ chức cơ sở Đoàn đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, trọng tâm là tổ chức Đoàn trên địa bàn dân cư. Thực hiện hiệu quả công tác phát triển đoàn viên, thành lập cơ sở Đoàn trong doanh nghiệp ngoài nhà nước. Xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn năng động, có phẩm chất, trình độ, năng lực, lối sống trong sáng, sức khỏe và nhiệt huyết, trở thành nguồn cán bộ kế cận tin cậy của Ðảng, chính quyền và đoàn thể chính trị - xã hội ở các cấp.
Thứ tư, Đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ, tạo môi trường thuận lợi để họ rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Các phong trào thanh niên phải tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo; xung kích, tiên phong đi đầu thực hiện 03 mục tiêu lớn của quốc gia về xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; khơi dậy động lực, “tiếp lửa” cho đoàn viên, thanh niên trên con đường khởi nghiệp, lập nghiệp, làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, đi đầu trong thực hiện chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Với niềm tự hào về truyền thống Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự quan tâm tạo điều kiện của các cấp chính quyền, các cấp, các ngành, tin tưởng rằng, Đoàn thanh niên Quảng Trị sẽ vững bước đi lên trong thời kỳ đổi mới, và luôn khắc ghi lời căn dặn của đồng chí Tổng Bí thư Lê Duẩn “Tuổi thanh niên là tuổi để cống hiến. Nếu chúng ta nghĩ nhiều đến hưởng thụ, đặt hưởng thụ cá nhân cao hơn tinh thần phục vụ cách mạng, phục vụ Tổ quốc, tức là chúng ta đã hạ thấp phẩm chất của người thanh niên cách mạng, đã sống hoài, sống uổng những ngày đẹp nhất của đời mình”, để luôn sục sôi nhiệt tình cách mạng, đóng góp xứng đáng vào công cuộc dựng xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp./.