Một số vụ việc tham nhũng đã được xử lý kịp thời, đúng pháp luật, góp phần ngăn chặn tệ tham nhũng, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở ở khu dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp được tăng cường, đề cao vai trò giám sát của nhân dân và cán bộ, công chức. Duy trì và nâng cao chất lượng, phong trào xây dựng đơn vị văn hóa ở các cơ quan và khu dân cư, đưa nội dung thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vào hương ước của làng, quy chế của cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí (PCTN, LP) chưa đạt được hiệu quả cao trong thực hiện mục tiêu “ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí” và “tạo chuyển biến rõ rệt” như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa X) đề ra.
Những tồn tại, hạn chế này là do nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền về mục tiêu, nhiệm vụ PCTN nêu trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa X) chưa thật đầy đủ nên công tác chỉ đạo, lãnh đạo thực hiện chưa mạnh mẽ, đồng bộ, hiệu quả. Chất lượng triển khai thực hiện ở một số cơ quan, đơn vị về PCTN còn hạn chế. Một số cấp ủy đảng đánh giá chưa sát với thực trạng về TNLP, chưa đề ra các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả tệ TNLP. Tính tiên phong, gương mẫu của một bộ phận đảng viên về PCTN,LP chưa cao. Công tác tuyên truyền Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa X) và pháp luật về PCTN,LP chưa thường xuyên, chưa tạo được sự chuyển biến từ nhận thức đến hành động một cách rõ nét. Một số cơ quan đơn vị, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chưa quyết liệt trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác PCTN. Một bộ phận cán bộ, công chức thiếu tu dưỡng, rèn luyện, giám sút ý chí chiến đấu, vi phạm pháp luật.
Việc tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật ở một số nơi chưa tốt, kỷ cương, kỷ luật không nghiêm. Vai trò giám sát của nhân dân thông qua Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị- xã hội chưa được phát huy mạnh mẽ. Còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực hiện Luật PCTN. Việc phát hiện tham nhũng qua tự kiểm tra, kiểm tra cấp trên đối với cấp dưới rất ít. Các cơ quan chuyên trách về PCTN phát hiện các vụ việc tham nhũng không nhiều. Việc kê khai, công khai tài sản, thu nhập cá nhân một số nơi chưa thực hiện đầy đủ theo quy định.Việc chuyển đổi vị trí công tác chưa thực hiện đồng bộ. Công tác cải cách hành chính phục vụ PCTN,LP chưa được chú trọng. Tình trạng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ, công chức trong giải quyết công việc liên quan đến người dân và doanh nghiệp chậm được khắc phục.
Vì vậy, để phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của toàn dân, thực hiện đồng bộ các biện pháp chính trị, tư tưởng, tổ chức hành chính, kinh tế, hình sự trong PCTN, đặc biệt là phải xây dựng mối gắn kết chặt chẽ giữa PCTN,LP với nhiệm vụ xây dựng đảng, chính quyền trong sạch vững mạnh, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững an ninh- chính trị, trật tự an toàn xã hội, củng cố hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân. Trong đó phải xác định quan điểm nhất quán, phòng ngừa là chính, cơ bản và lâu dài; phát hiện, xử lý là quan trọng, cấp bách. Từ đó mới kết hợp chặt chẽ giữa tích cực phòng ngừa, chủ động phát hiện và kiên quyết xử lý nghiêm minh; đồng thời phải kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh những người có hành vi bao che, dung túng, tiếp tay cho TN, LP, cản trở việc PCTN, để không có “vùng cấm”, “vùng trống”, không có ngoại lệ trong PCTN. Tiến hành kiên quyết, kiên trì, liên tục với những bước đi vững chắc, tích cực, chủ động, có trọng tâm, trọng điểm.
Gắn PCTN,LP với việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn đảng và Chỉ thị số 05-CT/TW về việc đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nghiên cứu để xây dựng cơ chế phòng ngừa tham nhũng, cơ chế răn đe, trừng trị để không dám tham nhũng…Đặc biệt là đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức trách nhiệm về PCTN,LP trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức và trong nhân dân. Nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp. Tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ cán bộ, đảng viên, hoàn thiện và thực hiện nghiêm các quy định về tổ chức công tác cán bộ. Kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; thực hiện nghiêm các quy định về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động công vụ.
Tiếp tục xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy định về chế độ, chính sách, đảm bảo công khai minh bạch để thực hiện PCTN,LP. Tập trung chỉ đạo, lãnh đạo phát hiện, xử lý nghiêm minh, kịp thời các vụ án, vụ việc tham nhũng, lãng phí và nâng cao hơn nữa công tác quản lý tài sản; đề cao vai trò giám sát của các cơ quan dân cử và vai trò giám sát của nhân dân. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực để ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí, xây dựng văn hóa tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí. Tiếp tục kiện toàn, tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức có chức năng PCTN,LP.
Hồ Nguyên Kha