Cổng thông tin điện tử

Từ thực tiễn công việc, TS Nguyễn Văn Cương chỉ ra, một lĩnh vực pháp luật không được tổ chức thực thi tốt thường có sự không đồng bộ ở 3 khâu: thể chế (quy phạm); thiết chế (cách thức tổ chức bộ máy); cán bộ được giao trách nhiệm thực thi pháp luật (yếu tố con người) và các điều kiện bảo đảm khác như: tài chính, thông tin…

Thêm vào đó, một điều rất quan trọng trong việc bảo đảm cho pháp luật được thi hành một cách nghiêm chỉnh là việc tạo động lực cho cán bộ làm công tác tổ chức thi hành pháp luật.  Do đó, TS Nguyễn Văn Cương cho rằng, ngoài việc thiết kế hệ thống khuyến khích, cần tính tới cả việc thiết kế cơ chế giám sát từ phía các cơ quan dân cử, tòa án, thanh tra công vụ và từ phía công luận, nhân dân.

“Vấn đề rất then chốt là làm sao để sớm đưa những cán bộ không tổ chức thi hành tốt quy định của pháp luật như: có biểu hiện thiên vị, không công bằng… ra khỏi bộ máy công quyền. Có như vậy, kỷ luật, kỷ cương trong tổ chức thi hành pháp luật mới bảo đảm. Pháp luật mới thực sự được thượng tôn”, ông Cương nhấn mạnh.             

PGS.TS Nguyễn Minh Đoan, Trường Đại học Luật Hà Nội cũng thẳng thắn chỉ ra, cơ chế tổ chức thi hành pháp luật ở nước ta chưa thật sự hiệu quả. Nhiều chủ thể có thẩm quyền tổ chức thi hành pháp luật thường thụ động chờ mệnh lệnh cấp trên nên sự phối hợp, đồng bộ trong tổ chức thi hành pháp luật chưa cao, chưa thống nhất. Do đó, để làm tốt điều này cần xây dựng nền hành chính trong sạch, hiện đại, thông suốt từ Trung ương đến cơ sở để khi một văn bản pháp luật nào đó có hiệu lực thi hành thì việc thi hành phải được tiến hành đồng bộ, cùng đồng thời trên toàn phạm vi mà nó có hiệu lực.

Mặt khác, PGS.TS Nguyễn Minh Đoan cho rằng, trong hoạt động tổ chức thi hành pháp luật thì việc thanh tra, kiểm tra của cơ quan hành chính nhà nước có ý nghĩa vô cùng quan trọng nhằm phòng ngừa, ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật, phát hiện và xử lý các chủ thể vi phạm theo đúng quy định, phát hiện những yếu kém trong chính hoạt động tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, hiện nay pháp luật Việt Nam quy định chưa đầy đủ các biện pháp xử lý đối với những chủ thể có trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật nhưng không hoặc tổ chức thực hiện chưa tốt, có hành vi vi phạm pháp luật.

“Cần quy định trách nhiệm, nghĩa vụ theo nghĩa hậu quả bất lợi đối với những chủ thể làm công tác tổ chức thi hành pháp luật nếu họ không tổ chức hoặc tổ chức không đầy đủ hoạt động thi hành pháp luật theo thẩm quyền được giao”, PGS.TS Nguyễn Minh Đoan đề xuất.

Bên cạnh đó, cần quy định trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật của Chính phủ, Bộ, ngành...rõ ràng, cụ thể; đảm bảo nguồn lực về con người, tài chính để thi hành pháp luật, xây dựng bộ máy tổ chức làm công tác này đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng và tính chuyên nghiệp trong thực thi nhiệm vụ.

Để tổ chức thi hành pháp luật theo Hiến pháp 2013, GS.TS Trần Ngọc Đường, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội kiến nghị, trong các cơ quan có thẩm quyền tổ chức thi hành pháp luật cần tổ chức bộ máy chuyên trách chăm lo công tác này. Trước mắt, đề nghị Chính phủ ban hành Nghị định hay Chỉ thị về công tác này làm cơ sở pháp lý bước đầu cụ thể hóa Hiến pháp về tổ chức thi hành pháp luật. Đồng thời có thể giao Bộ Tư pháp, cơ quan có trách nhiệm giúp Chính phủ và Thủ tướng lãnh đạo và quản lý công tác tổ chức thi hành pháp luật trong cả nước.

Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc, trong giai đoạn hiện nay, việc đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật nhằm thực hiện mục tiêu phát triển đất nước, bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là yêu cầu bức thiết đặt ra. Điều này có ý nghĩa đặc biệt trong việc triển khai các quy định của Hiến pháp 2013 và các chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và bám sát kế hoạch cải cách hành chính Nhà nước đến năm 2020. Do vậy, việc nghiên cứu xây dựng Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức và thi hành pháp luật chính là nhằm cụ thể hóa một bước quy định của Hiến pháp 2013 và các Luật về tổ chức khác, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật trong tình hình mới ở nước ta hiện nay.
 

Thu Hằng