Cổng thông tin điện tử

Chiều ngày 5/9, Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội đã họp phiên toàn thể lần thứ 7 cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2017. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu dự và phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp

Tham nhũng vẫn diễn ra nghiêm trọng, phức tạp, tinh vi

Trình bày cáo cáo, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn cho biết: Theo đánh giá chung của Chính phủ, công tác PCTN trong năm 2017 đạt kết quả tích cực trên nhiều mặt: Cải cách hành chính được triển khai quyết liệt; nâng cao trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao; công khai minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; các ngành, các cấp đã tích cực quan tâm triển khai các giải pháp phòng ngừa tham nhũng. Các cơ quan chức năng đã chủ động phối hợp trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng; nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm đã được khẩn trương xét xử nghiêm minh. Kết quả PCTN thời gian qua đã có tác dụng răn đe nhất định và góp phần làm giảm tham nhũng.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Chính phủ, mặc dù đã tạo được sự thay đổi tích cực nhưng vẫn chưa thực sự mang tính đột phá. Tham nhũng nhìn chung vẫn diễn ra nghiêm trọng, phức tạp, tinh vi, nhất là trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng; quản lý, sử dụng đất đai; quản lý khai thác tài nguyên, khoáng sản và đầu tư công.

Bên cạnh đó, công tác PCTN tại các địa phương còn yếu, chưa đồng đều, thể hiện tình trạng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ cán bộ, công chức trong giải quyết công việc đang là vấn đề gây bức xúc trong xã hội; việc thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng tại nhiều cơ quan, đơn vị, tổ chức còn hình thức, hiệu quả thấp; vẫn còn hiện tượng chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra; hiệu quả hoạt động của một số cơ quan, đơn vị có chức năng PCTN chưa đáp ứng yêu cầu; công tác phát hiện, điều tra về tham nhũng chưa đạt yêu cầu, tiến độ; tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng còn thấp...

“Dự báo tình hình tham nhũng năm 2018 sẽ tiếp tục có dấu hiệu giảm”, báo cáo Chính phủ nhận định.

Trong năm 2016, số người đã kê khai tài sản, thu nhập là 1.113.422 người; đạt tỷ lệ 99,8% so với số người phải kê khai. Có 77 người được xác minh tài sản, thu nhập. Qua việc xác minh tài sản, thu nhập của cơ quan có thẩm quyền, phát hiện và xử lý 3 trường hợp vi phạm về khai tài sản, thu nhập tại Bộ Công thương, TP. Hà Nội, Đồng Nai, trong đó có cả cán bộ cao cấp.

Năm 2017 có 25 trường hợp người đứng đầu thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng bị xử lý kỷ luật trong đó: Quảng Nam (1 người); Kiên Giang ( 9 người); An Giang ( 4 người) Bình Thuận (2 người); Điện Biên (2 người); Quảng Ngãi ( 2 người); Hậu Giang (3 người); Bộ Tài Chính ( 2 người).

Cần chỉ rõ địa chỉ cụ thể, trách nhiệm địa phương, cơ quan, cá nhân còn yếu kém trong PCTN

Thay mặt nhóm nghiên cứu của Uỷ ban Tư pháp  về PCTN, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường đánh giá báo cáo của Chính phủ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện công tác PCTN.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp nhận thấy, việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra tham nhũng tại cơ quan, tổ chức, đơn vị vẫn còn bị xem nhẹ và chưa tương xứng với số vụ án tham nhũng được đưa ra xét xử thời gian qua.

“Đề nghị Chính phủ nêu rõ địa chỉ cụ thể của những tồn tại, hạn chế về PCTN trong ngành, lĩnh vực nào; địa phương nào và trách nhiệm thuộc về cá nhân nào và có giải pháp cụ thể để khắc phục tình trạng này. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện thể chế theo hướng cá thể hoá trách nhiệm công vụ, đi đôi với chính sách phù hợp, khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chế độ công vụ, có cơ chế hữu hiệu để loại khỏi bộ máy nhà nước những cán bộ, công chức, viên chức thoái hoá, biến chất”, ông Cường nhấn mạnh

Theo ông Nguyễn Mai Bộ, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Quốc phòng và An ninh, chống tham nhũng chưa hiệu quả không phải do trình độ cán bộ làm công tác PCTN mà do trách nhiệm, ý thức, sự quyết tâm của những người làm công tác này.

“Cần làm rõ nguyên nhân chủ quan là do ý thức của cán bộ, công chức  thực hiện công tác này và lỗ hổng trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ. Nếu không lành mạnh hoá công tác này thì khó chống được tham nhũng”, ông Bộ nói.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng tỏ ra băn khoăn: Báo cáo nêu: “Kết quả PCTN thời gian qua đã có tác dụng răn đe nhất đinh và góp phần làm giảm tham nhũng” hay dự báo tình hình tham nhũng năm 2018 sẽ tiếp tục giảm.

“Đề nghị Chính phủ khẳng định rõ tham nhũng có giảm hay không?. Chính phủ cần làm rõ hơn căn cứ dự báo tình hình tham nhũng năm 2018 sẽ tiếp tục giảm”, Chủ nhiệm Lê Thị Nga nói.

Dẫn câu chuyện biệt phủ tại một số địa phương thời gian qua, Phó Trưởng đoàn Quốc hội TP. Đà Nẵng Nguyễn Bá Sơn cho hay, vừa qua, có một số dư luận, nhân dân, cử tri đặt vấn đề là có hay không câu chuyện tham nhũng tại một số địa phương, nhưng gần như chưa có câu trả lời rõ nào của cơ quan chức năng. “Việc cán bộ giải thích tài sản hàng nghìn tỷ có được do “bán chổi đót, nuôi heo” là khinh nhờn pháp luật, coi thường nhân dân”, ông Sơn thẳng thắn nói.

Hay 12 dự án lãng phí, gây thất thoát, lãng phí lớn đã chỉ ra vừa qua, một số dự án BOT, việc bổ nhiệm cán bộ dư luận phản ánh gần đây có tham nhũng hay không?.

Theo ông Sơn, đấu tranh PCTN mục đích cao nhất là thu hồi được tài sản, nhưng trong nhiều năm qua, kể cả trong các văn bản của chúng ta hoàn thiện thể chế, vẫn chưa tìm ra lối thoát nào để nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản. “Nâng cao  hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng mới có thể có kỳ vọng công cuộc PCTN mới hiệu quả”, ông Sơn nói.

Đồng quan điểm, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Về các vấn đề xã hội Đặng Thuần Phong cho rằng khả năng thu hồi tài sản thấp đang là thách thức thật sự, cần tìm ra nguyên nhân căn bản, để giải quyết rốt ráo vấn đề này.

Phó Chủ tịch Liên đoàn luật sư Việt Nam Nguyễn Văn Chiến nêu có tình trạng cử tri và dư luận tỏ ra băn khoăn năng lực và sự phối hợp cơ quan thanh tra và các cơ quan tư pháp như thế nào khi tỷ lệ phát hiện, điều tra án tham nhũng còn thấp, hay “tham nhũng lại chồng tham nhũng”?.

Phát biểu chỉ đạo, đánh giá cao những kết quả đạt được của Chính phủ trong công tác PCTN năm 2017, tuy nhiên Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cũng lưu ý báo cáo chưa phản ánh được thực chất; chưa rút ra đánh giá tình hình tham nhũng, và tập trung làm rõ nguyên nhân chính...

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, khâu yếu nhất trong công tác PCTN hiện nay là công tác tổ chức thực hiện pháp luật chưa thật tốt, chưa hiệu quả; kỷ luật kỷ cương chưa nghiêm; trong khi đó vấn đề tham nhũng rất phức tạp, rất nhiều nhóm lợi ích giằng xé, nếu không mạnh dạn, thẳng thắn đi vào vấn đề thì không có gì mới để trả lời câu hỏi, sự kỳ vọng của dư luận, nhân dân.

Do đó, báo cáo của Chính phủ cần xác định rõ hơn địa chỉ, nơi nào, khu vực, cơ quan, người nào chịu trách nhiệm mới có biện pháp răn đe, phòng ngừa tham nhũng rõ hơn. Đồng thời, làm rõ cơ sở nào để dự báo tình hình tham nhũng năm 2018 sẽ giảm?.../.