Phát biểu tại buổi công bố báo cáo 2022 về tài chính cho phát triển bền vững ngày 12/4, bà Amina J Mohammed cho biết cuộc xung đột ở Ukraine đang tác động đến lương thực, năng lượng và tài chính trên toàn thế giới, làm tăng thêm các cuộc khủng hoảng về khí hậu, tấn công các hệ thống tự nhiên của chúng ta và đại dịch COVID-19 kéo dài.
Nhà lãnh đạo của Liên hợp quốc cũng nhấn mạnh rằng "nếu không có hành động ngay lập tức" thì thời hạn thực hiện Chương trình nghị sự có nguy cơ kết thúc. Tuy nhiên, bà Mohammed lưu ý “thay vì hành động, chúng ta lại thấy các quốc gia ít chịu trách nhiệm nhất đối với một cuộc khủng hoảng phải trả một cái giá đắt”. Cú sốc của đại dịch đã đẩy thêm 77 triệu người vào cảnh nghèo cùng cực năm 2021, và đến cuối năm nay, nhiều nền kinh tế vẫn ở dưới mức trước năm 2019.
Trước các mối đe dọa toàn cầu ngày càng gia tăng và để đảm bảo rằng các nước đang phát triển không bị bỏ lại phía sau, Tổng Thư ký Liên hợp quốc đã huy động Nhóm Ứng phó Khủng hoảng Toàn cầu để giải quyết tình trạng thất thoát về lương thực, năng lượng và tài chính. Bên cạnh đó, Nhóm khủng hoảng cũng sẽ giải quyết một nhân tố chính dẫn đến các cuộc khủng hoảng đang diễn ra: một hệ thống tài chính toàn cầu ủng hộ người giàu và trừng phạt người nghèo.
Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc Amina J Mohammed nhấn mạnh trong đại dịch COVID-19, khi các nước phát triển có thể vay với lãi suất cực thấp để hỗ trợ nền kinh tế của họ, thì các nước đang phát triển lại phải đối mặt với cả không gian tài khóa giảm và chi phí đi vay quá cao trên thị trường.
Báo cáo vừa được công bố chỉ ra rằng, trung bình, các nước đang phát triển nghèo nhất dành 14% thu nhập cho lãi trên khoản nợ của họ, tức là nhiều hơn gần 4 lần so với các nước phát triển, vốn chỉ dành 3,5%. “Kết quả là, nhiều nước đã buộc phải cắt giảm chi tiêu cho các lĩnh vực quan trọng đối với Các Mục tiêu Phát triển Bền vững, chẳng hạn như bảo trợ xã hội, hệ thống y tế và giáo dục, và việc làm tốt, tất cả đều cần thiết để chấm dứt nghèo đói, tăng cường khả năng chống chịu với các cú sốc trong tương lai và đặt nền móng cho sự thịnh vượng” – Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc nói thêm. “Điều này tạo ra một di chứng bất bình đẳng sẽ chỉ làm suy yếu khả năng của các quốc gia để tồn tại trong các cuộc khủng hoảng trong tương lai, đồng thời gieo mầm bất mãn lớn hơn”.
Theo bà Mohammed, các khuyến nghị được đưa ra trong báo cáo mới được công bố hôm 12/4 chỉ ra cộng đồng quốc tế phải khẩn trương giải quyết những thiếu hụt về tài chính và rủi ro nợ ngày càng gia tăng. “Sẽ là một thảm kịch” nếu các nhà tài trợ tăng chi tiêu quân sự với chi phí hỗ trợ phát triển chính thức và hành động khí hậu; và nếu các nước đang phát triển tiếp tục vỡ nợ, sẽ gây tổn hại đến các khoản đầu tư vào các dịch vụ xã hội và khả năng chống chịu với khí hậu.
Thêm vào đó, các nhà hoạch định chính sách phải bảo đảm rằng nguồn tài chính phù hợp với các Mục tiêu Phát triển Bền vững và hành động về khí hậu bao gồm ngân sách công, hệ thống thuế, khuôn khổ quy định và nghĩa vụ báo cáo của doanh nghiệp. Các rủi ro liên quan đến khí hậu cũng cần được lồng ghép vào các hợp đồng nợ và khuôn khổ tài chính.
Ngoài ra, chúng ta cần cải thiện mạng lưới thông tin. Điều này sẽ không chỉ giúp các nhà hoạch định chính sách cải thiện kế hoạch, quản lý rủi ro tốt hơn và giải quyết các dòng tài chính bất hợp pháp, mà còn giúp thị trường đánh giá tốt hơn các rủi ro, bao gồm cả tác động của xếp hạng tín dụng.
Nói một cách tổng thể, chúng ta cũng cần thực hiện các bước để cải thiện hệ thống tài chính toàn cầu để bảo đảm giảm bất bình đẳng trong khi tăng khả năng phục hồi./.
Khánh Linh (Theo UN, AFP)