Tại hội nghị diễn ra ở Vilnius (Litva) ngày 2/6, các nước thành viên nhóm Bucharest Nine cùng các quốc gia Bắc Âu đã ra tuyên bố chung nhất trí tăng chi tiêu quốc phòng lên mức 5% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Theo tuyên bố chung, các nước cam kết hướng tới mục tiêu chi ít nhất 5% GDP cho các khoản đầu tư quốc phòng và liên quan đến quốc phòng để ứng phó với các mối đe dọa và thách thức ngày càng gia tăng.
Ngoài ra, các nước này cũng kêu gọi tất cả các đồng minh đầu tư nhiều hơn, cả chung và riêng, để có đủ nguồn lực và năng lực đáng tin cậy cho hoạt động phòng thủ.
Phát biểu tại hội nghị, Tổng thống Slovakia Peter Pellegrini cho biết nước này ủng hộ đề xuất chi 3,5% GDP cho quốc phòng và 1,5% GDP cho các nhu cầu bổ sung trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Theo ông Pellegrini, trong bối cảnh địa chính trị biến động, các nước thành viên NATO tại châu Âu cần chia sẻ trách nhiệm nhiều hơn trong vấn đề an ninh. Vì thế, Slovakia hoàn toàn ủng hộ tăng chi quốc phòng và củng cố trụ cột của châu Âu trong NATO.
Trong khi đó, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cảnh báo thời hạn 2032 mà NATO đặt ra cho mục tiêu tăng chi tiêu quốc phòng là "quá muộn."
Theo bà, tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Hà Lan diễn ra ngày 24-26/6 tới, các nước cần phải đạt được nhất trí về mức chi 3,5% cho quốc phòng và 1,5% cho các khoản chi tiêu liên quan.
Hội nghị có sự tham gia của Nhóm Bucharest Nine (gồm các nước Bulgaria, Cộng hòa Séc, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Ba Lan, Romania và Slovakia.) cùng các nước Bắc Âu (gồm Đan Mạch, Iceland, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan).
Tổng Thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng tham dự hội nghị.
Chi tiêu 5% GDP cho quốc phòng là một trong những mục tiêu được Tổng thống Mỹ Donald Trump đề ra nhằm gây sức ép cho các đồng minh NATO.
Đây là tỷ lệ chi tiêu khá cao mà chưa có thành viên NATO nào ở châu Âu thực hiện được.
Trong các tuyên bố gần đây, Tổng Thư ký NATO Mark Rutte đề xuất giải pháp dành 3,5% GDP cho chi tiêu quốc phòng trực tiếp vào năm 2032 và 1,5% GDP cho các khoản chi tiêu liên quan mang tính rộng hơn.
Cũng liên quan tới việc tăng chi cho quốc phòng, ngày 2/6, Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố nước này sẽ chi 15 tỷ bảng Anh cho việc hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng John Healey thông báo London có kế hoạch đóng 12 tàu ngầm hạt nhân mới để thay thế cho đội tàu ngầm hiện nay vào cuối thập kỷ tới./.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh nhấn mạnh kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng lên 2,5% GDP vào năm 2027, tương đương với thêm khoảng 13 tỷ bảng (17 tỷ USD) mỗi năm, đang “đi đúng hướng”.