Cuộc đối thoại diễn ra vào thời điểm các cường quốc châu Á đang tìm cách tăng cường hợp tác sau nhiều năm đối diện với căng thẳng chính trị, nhất là trong bối cảnh gia tăng nguy cơ xung đột thương mại giữa Mỹ với nhiều nước trên thế giới.
Tại cuộc đối thoại, các bộ trưởng đến từ hai nước đã cùng thảo luận về cách tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho các công ty kinh doanh giữa bối cảnh mối nguy về kịch bản suy thoái kinh tế vẫn đang tiếp diễn ngày một phức tạp hơn, một phần do cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Trung Quốc và Mỹ.
Theo Ngoại trưởng Vương Nghị, quan hệ Trung-Nhật đã quay trở lại quỹ đạo tốt đẹp và đạt được những thành quả mới nhờ những nỗ lực chung của các nhà lãnh đạo và nhân dân hai nước. Đối thoại kinh tế cấp cao Trung-Nhật lần thứ tư, được tái khởi động hồi tháng 4/2018 sau 8 năm gián đoạn, đã tạo điều kiện thuận lợi cho giao lưu chính sách và hợp tác thực chất.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Trung Quốc cũng nhấn mạnh: Hai bên cần phải giữ vững sự đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được và cùng xây dựng các mối quan hệ kinh tế song phương để đáp ứng những yêu cầu của thời đại mới. Trung Quốc và Nhật Bản cần phải đạt được sự tiến triển vững chắc trong công tác thúc đẩy đầu tư song phương và hợp tác thương mại…
Ông Vương Nghị cũng kêu gọi củng cố các kết quả hợp tác trong những lĩnh vực như bảo tồn năng lượng và bảo vệ môi trường, sáng tạo khoa học và kỹ thuật, chế tạo công nghệ cao, tài chính, kinh tế chia sẻ, chăm sóc sức khỏe và chăm sóc người cao tuổi; nhấn mạnh Trung Quốc và Nhật Bản cần phải thực hiện những nỗ lực chung nhằm thúc đẩy tự do và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại và đầu tư, bảo vệ môi trường kinh doanh công bằng, bình đẳng và không phân biệt đối xử, đẩy mạnh các cuộc đàm phán về hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực và hiệp định thương mại tự do Trung Quốc - Nhật Bản - Hàn Quốc, bảo vệ chủ nghĩa đa phương và cơ chế thương mại tự do.
Trong khi đó, Bộ trưởng Kono đánh giá cao tầm quan trọng của việc hai nền kinh tế lớn thứ hai và thứ ba thế giới tổ chức các cuộc thảo luận mang tính xây dựng về quan hệ kinh tế. Ngoại trưởng Nhật Bản cho rằng hợp tác kinh tế luôn là một nền tảng quan trọng và là lực lượng dẫn dắt các mối quan hệ Nhật - Trung. Đối mặt với tình trạng bất ổn nghiêm trọng trên toàn cầu, hai bên cần hợp tác bảo vệ cơ chế thương mại đa phương dựa trên pháp luật.
Ngoài ra, Nhật Bản cũng nêu lên các mối quan tâm như: Trung Quốc phải trấn áp hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ và chuyển giao công nghệ bắt buộc; dỡ bỏ các hạn chế đối với thực phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản, vốn được áp dụng sau thảm họa hạt nhân Fukushima hồi năm 2011 do lo ngại về ô nhiễm phóng xạ…
Cũng theo Ngoại trưởng Kono, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ có thể thăm Nhật Bản trong năm 2019 khi nước này tổ chức hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 nền kinh tế lớn (G20) tại thành phố Osaka. Nếu được xác nhận, đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông Tập Cận Bình tới Nhật Bản kể từ khi lên nắm quyền lãnh đạo Trung Quốc, năm 2013.
Việc Nhật Bản và Trung Quốc thảo luận cấp cao về kinh tế, thương mại, đầu tư…để tìm cách tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho các công ty kinh doanh giữa bối cảnh mối nguy về kịch bản suy thoái kinh tế vẫn đang ngày một phức tạp hơn đã thu hút sự quan tâm của dư luận hai nước cũng như cả khu vực.
Tuyết Minh