Dự thảo ngân sách này sẽ đánh dấu mức cao kỷ lục năm thứ 9 liên tiếp và năm thứ 3 liên tiếp ngân sách thường niên của Nhật Bản vượt ngưỡng 100.000 tỷ yen. Theo đó, khoản ngân sách cho năm tài chính mới bắt đầu từ tháng 4/2021 sẽ vượt khoản ngân sách mà Chính phủ Nhật Bản xây dựng cho năm tài khóa 2020 là 102.660 tỷ yen.
Để cung cấp tài chính cho dự thảo ngân sách này, Chính phủ Nhật Bản dự định sẽ phát hành 43.600 tỷ yen trái phiếu, tăng 11.040 tỷ yen so với kế hoạch phát hành trái phiếu để tài trợ cho ngân sách trong tài khóa 2020. Đây sẽ là lần đầu tiên trong 11 năm qua Chính phủ Nhật Bản tăng khối lượng phát hành trái phiếu để bù đắp chênh lệch thu - chi ngân sách. Nguồn thu từ thuế trong tài khóa tới ước đạt 57.450 tỷ yen cho dù tăng so với con số ước tính 55.130 tỷ yen trong tài khóa 2020.
Do đó, 40,9% chi ngân sách trong tài khóa 2021 sẽ được hỗ trợ bằng nợ, tăng so với 31,7% của năm tài khóa hiện tại. Tỷ lệ này có thể lớn hơn nếu Thủ tướng Yoshihide Suga tăng thêm các khoản ngân sách bổ sung để hỗ trợ ứng phó với các tác động của đại dịch.
Dự thảo ngân sách tài khoản năm 2021 sẽ được trình lên Quốc hội vào tháng 1/2021, bao gồm 23.760 tỷ yen chi phí trả nợ. Bên cạnh đó, 5.000 tỷ yen sẽ được dành cho quỹ dự phòng để ứng phó với cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu trong tương lai.
Trong dự thảo ngân sách mới, các khoản chi cho an sinh xã hội sẽ tăng lên mức kỷ lục 35.840 tỷ yen, chiếm khoảng 1/3 ngân sách do dân số Nhật Bản đang già đi nhanh chóng dẫn đến chi phí chăm sóc sức khỏe và lương hưu tăng cao. Mức tăng chi tiêu cho an sinh xã hội dự kiến khoảng 480 tỷ yen, nhưng Chính phủ Nhật Bản sẽ giảm xuống còn khoảng 350 tỷ yên bằng các biện pháp như hạ giá thuốc.
Ngân sách quốc phòng của Nhật Bản trong tài khóa 2021 sẽ vào khoảng 5.340 tỷ yen, tăng 0,5% so với tài khóa 2020. Đây là năm thứ 7 liên tiếp ngân sách quốc phòng của nước này tăng cao kỷ lục trong bối cảnh Tokyo đang nỗ lực tăng cường năng lực trong các lĩnh vực mới như không gian mạng và vũ trụ. Nhật Bản cũng dự kiến chi 33,5 tỷ yen trong tài khóa tới để phát triển tên lửa tầm xa.
Tính đến cuối tháng 3/2020, tổng nợ công của Nhật Bản là khoảng 1.106 tỷ yen, cao hơn gấp đôi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hằng năm của nước này. Con số này dự kiến sẽ tăng lên khoảng 1.201 tỷ yen vào tháng 3 tới và khoảng 1.209 tỷ yen 1 năm sau đó.
Trong khi đó, Chính phủ vẫn giữ mục tiêu đưa cán cân cơ bản (nguồn thu từ thuế trừ các khoản chi khác không kể chi phí trả nợ) về dương vào tài khóa 2025. Cán cân cơ bản của Nhật Bản có thể sẽ thâm hụt 20.360 tỷ yen trong tài khóa 2021, tăng 10.740 tỷ yen so với kế hoạch ban đầu của tài khóa 2020.
Trước đó, ngày 8/12 vừa qua, Thủ tướng Suga Yoshihide thông báo Chính phủ nước này đã soạn thảo gói kích thích kinh tế bổ sung trị giá 73.600 tỷ yen (707 tỷ USD) để giúp giảm thiểu tác động của đại dịch COVID-19 đối với nền kinh tế. Đây là gói kích thích kinh tế đầu tiên kể từ khi Thủ tướng Suga lên nắm quyền vào giữa tháng 9 vừa qua, nâng tổng số tiền Chính phủ Nhật Bản đã chi cho các biện pháp kích thích liên quan đến dịch COVID-19 vào khoảng 3.000 tỷ USD.
Việc Chính phủ Nhật Bản thông qua dự thảo ngân sách cho tài khóa 2021 được đưa ra trong bối cảnh nước này đang phải chứng kiến số ca nhiễm mới COVID-19 cao kỷ lục./.
Hoài Hà (Theo japantimes.co.jp, bloomberg.com)