Đây là những nội dung đáng chú ý trong cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov diễn ra tại thủ đô Moscow (Nga) vào tối 12/4. Được biết, sau khi kết thúc cuộc gặp song phương này, hai Ngoại trưởng đã có cuộc hội đàm kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tối cùng ngày. Các cuộc gặp gỡ giữa các đại diện cấp cao Nga và Mỹ trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Nga của ông Tillerson đang thu hút sự chú ý của dư luận bởi diễn ra trong bối cảnh căng thẳng đang bùng phát trong quan hệ hai nước sau vụ Mỹ tấn công tên lửa vào một căn cứ quân sự của Syria hồi tuần trước.
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với ông Lavrov, Ngoại trưởng Tillerson tiếp tục bảo vệ vụ tấn công của Mỹ nhằm vào lãnh thổ Syria khi cho rằng, chính quyền Washington có “căn cứ” để tin tưởng rằng chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã sử dụng vũ khí hóa học.
Trong khi đó, ông Lavrov tuyên bố Nga yêu cầu bằng chứng cụ thể thay vì những lời cáo buộc mạnh mẽ, đồng thời khẳng định tầm quan trọng “không thể thiếu” của những bằng chứng mang tính chất “trung lập và chi tiết” từ phía Tổ chức cấm vũ khí hóa học (OPCW) trước nghi ngờ vũ khí hóa học đã được sử dụng tại Syria.
Đề cập tới tương lai của Tổng thống Syria Basahr al-Assad sau khi cuộc nội chiến tại quốc gia Trung Đông này kết thúc, ông Tillerson cho rằng đây cũng là thời khắc chấm dứt thời kỳ trị vì của gia đình ông al-Assad và Nga cần phải thuyết phục nhà lãnh đạo Syria hiểu rõ vấn đề này.
Tuy nhiên, ông Lavrov lại bác bỏ lập luận trên của người đồng cấp Mỹ khi viện dẫn tới những gì đã xảy ra tại Iraq và Syria, đồng thời nhấn mạnh rằng, việc phế truất ông al-Assad một cách đơn giản sẽ không giúp tạo ra một hệ thống mới tại Syria.
Dù thừa nhận thực tế rằng quan hệ giữa hai cường quốc vẫn đang ở mức thấp, song ông Lavrov và ông Tillerson đã đạt được nhất trí chung về việc thành lập một nhóm công tác cấp ngoại giao để cải thiện các mối quan hệ song phương. Đây được xem là một tín hiệu “tích cực” hiếm hoi trong quan hệ giữa hai nước vào thời điểm hiện nay.
Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Nga cho biết, ông và người đồng cấp Mỹ đã có một vòng đối thoại “thẳng thắn và bao quát” về nhiều vấn đề quan trọng xoay quanh các mối quan hệ song phương và hợp tác ở phạm vi toàn cầu. Cả hai nước đều thừa nhận những vấn đề khó khăn hiện nay trong quan hệ song phương, song đã nhìn nhận một cách thực tế và nhận ra rằng hai nước cần nỗ lực để vượt qua những rào cản này.
Ngoại trưởng Nga tin tưởng rằng cuộc đối thoại kéo dài giữa ông và ông Tillerson cũng như cuộc gặp gỡ giữa hai nhà ngoại giao với Tổng thống Putin sẽ không kết thúc trong bế tắc. “Giờ chúng tôi đã hiểu rõ hơn về nhau. Tôi hy vọng rằng những hình thức tiếp xúc như vậy sẽ tiếp tục, không chỉ gồm sự tham gia của chúng tôi mà còn bao gồm cả các đại diện khác từ các cơ quan nhà nước của Nga và Mỹ… Ấn tượng của tôi sau các vòng đối thoại này là, nếu như nhìn nhận một cách tổng thể các vấn đề hiện nay, cả về mặt chủ quan và khách quan, thì khả năng hợp tác giữa hai nước vẫn còn để ngỏ…Nga sẵn sàng cho điều này, sẵn sàng đối thoại với Mỹ trong nhiều vấn đề khác nhau, và đối thoại không chỉ nhằm đối thoại mà còn nhằm mục tiêu tìm kiếm các hoạt động hợp tác chung phù hợp với lợi ích của hai nước. Tất nhiên, chúng tôi cũng mong muốn Mỹ hưởng ứng điều này” - ông Lavrov nói.
Theo lập luận của Ngoại trưởng Lavrov, thì mọi ý đồ nhằm kiềm chế khả năng hợp tác và làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ Nga - Mỹ đều là cách nhìn nhận “thiển cận”, bởi lịch sử đã từng chứng minh rằng quan hệ hợp tác giữa hai cường quốc không chỉ mang lại lợi ích cho người dân của hai nước mà còn đối với toàn thế giới.
Về phần mình, Ngoại trưởng Tillerson cho rằng sự tin cậy trong quan hệ Washington - Moscow đang ở mức rất thấp. Ông Tillerson khẳng định giữa Mỹ và Nga - hai cường quốc hạt nhân hàng đầu thế giới, không thể tồn tại mối quan hệ như hiện tại. Qua đó, ông Tillerson đã chia sẻ quan điểm của người đồng cấp Nga và cho rằng, hai nước cần tiếp tục duy trì các kênh liên lạc ở cả cấp độ ngoại giao và quân sự. “Chúng tôi đã đạt thỏa thuận về việc thành lập một nhóm công tác để giải quyết các vấn đề trong phạm vi nhỏ hơn và mang lại tiến triển trong mục tiêu ổn định mối quan hệ để có thể giải quyết các vấn đề nghiêm trọng hơn” – ông Tillerson cho biết thêm./.
Thu Lan (Theo TASS, NHK)