Sáng 22/9 (theo giờ Hà Nội), Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã công bố thêm một đợt tăng lãi suất mạnh nhằm hạ nhiệt lạm phát, hiện ở mức cao nhất trong 4 thập kỷ qua.
Lãi suất cho vay cơ bản của Fed được điều chỉnh tăng thêm 0,75 điểm %, dao động trong biên độ từ 3,0-3,25%.
Trong một tuyên bố, Fed cho biết cuộc họp mới nhất của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) - cơ quan hoạch định chính sách của Fed - đã kết luận rằng không thể mạo hiểm để lạm phát tiếp tục leo thang, gây tổn hại đến người lao động và doanh nghiệp.
Ngoài ra, Fed cũng hạ thấp đáng kể các dự báo về tăng trưởng kinh tế, theo đó, nền kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng ở mức 1,7% trong năm 2022, giảm 0,2% so với dự báo được đưa ra hồi tháng Sáu vừa qua.
Lạm phát vào cuối năm cũng sẽ vẫn ở mức cao (5,4%), trước khi giảm xuống gần mức bình thường vào năm tới.
Về khả năng tăng lãi suất trong tương lai, các quan chức Fed đã nhấn mạnh mức tăng thêm 0,75 điểm % và 0,5 điểm % tại 2 cuộc họp còn lại trong năm, mặc dù mọi hành động tăng lãi suất đều phụ thuộc vào những diễn biến của nền kinh tế.
Các dự báo cũng cho thấy lãi suất sẽ tăng nhẹ trong năm tới, trước khi giảm xuống vào năm 2024.
Động thái của Fed được đưa ra sau 2 ngày họp, bất chấp ngày càng có nhiều quan ngại về việc ngân hàng trung ương đang khiến nền kinh tế Mỹ giảm tốc quá nhanh và giới doanh nghiệp cũng như các hộ gia đình sẽ sớm cảm nhận được những tác động tiêu cực từ quyết định này.
Đây là lần tăng lãi suất thứ 5 liên tiếp của Mỹ trong năm nay, đồng thời cũng là lần thứ 3 liên tiếp Fed tăng lãi suất với mức 0,75 điểm %, biện pháp đã không được dùng đến trong nhiều thập kỷ.
Lạm phát của Mỹ hiện gia tăng với tốc độ nhanh nhất trong 40 năm qua, giá tiêu dùng trong tháng 8/2022 đã tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2021 và tăng 0,1% so với tháng trước.
Chủ tịch Fed Jerome Powell tuyên bố giới chức nước này sẽ tiếp tục hành động dứt khoát để “hạ nhiệt” nền kinh tế, đưa lạm phát trở lại mức mục tiêu 2% hằng năm, ngay cả khi điều đó có nghĩa là tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và nguy cơ suy thoái trong ngắn hạn.
Trên thực tế, các dự báo kinh tế mới được công bố vào chiều 21/9 dẫn dự báo từ giới chức Mỹ nhận định tỷ lệ thất nghiệp tại nền kinh tế lớn nhất thế giới, hiện ở mức 3,7%, sẽ tăng lên mức 3,8% vào cuối năm nay, trước khi tiếp tục tăng lên mức 4,4% vào cuối năm 2023. Nhìn chung, nếu tỷ lệ thất nghiệp tăng 0,5% thì sẽ kéo theo một cuộc suy thoái.
[Fed trước cuộc chiến chống lạm phát đang khó khăn hơn]
Các nhà phân tích đã cảnh báo nguy cơ suy thoái. Chuyên gia Kathy Bostjancic thuộc Oxford Economics cho rằng lạm phát sẽ tiếp tục là yếu tố chi phối chính sách tiền tệ, bất chấp rủi ro suy thoái gia tăng vào năm 2023.
Cụ thể, tình trạng lạm phát cao vẫn sẽ còn kéo dài, buộc Fed tiếp tục siết chặt chính sách tiền tệ, biện pháp này kết hợp với tác động lan tỏa tiêu cực từ tình trạng suy yếu của nền kinh tế toàn cầu, kinh tế Mỹ có nguy cơ rơi vào suy thoái nhẹ trong quý 1/2023.
Theo kết quả khảo sát của báo Financial Times, các nhà kinh tế học hàng đầu dự báo Fed nhiều khả năng sẽ tăng lãi suất cơ bản lên mức trên 4% và duy trì mức độ này cho đến sau năm 2023 nhằm kiềm chế lạm phát.
68% những người được hỏi cho rằng áp lực giá cả giảm nhẹ, bất ổn thị trường tài chính và thị trường lao động xấu đi là những lý do khiến Fed tạm dừng chiến dịch thắt chặt tiền tệ, nhưng sẽ không có việc ngân hàng này giảm lãi suất trước năm 2024.
Gần 70% trong số những nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát nhận định Cục nghiên cứu kinh tế quốc gia có thể tuyên bố suy thoái kinh tế vào năm 2023, theo đó, suy thoái có thể xảy ra trong quý 1 hoặc quý 2/2023.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen hôm 11/9 đánh giá nền kinh tế nước này đang đối mặt với nguy cơ suy thoái do biện pháp thắt chặt tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát có thể làm chậm đà tăng trưởng, song khẳng định nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn có thể tránh được kịch bản suy sụp nghiêm trọng.
Giới phân tích nhận định Fed đang ở trong tình thế tiến thoái lưỡng nan giữa 2 mục tiêu kiểm soát lạm phát và duy trì đà tăng trưởng, qua đó bộc lộ những thách thức mà nền kinh tế Mỹ đang phải đối mặt.
Kiểm soát lạm phát đã trở thành mục tiêu chính sách hàng đầu của Mỹ trong giai đoạn hiện nay và lộ trình của Fed cho thấy tốc độ tăng lãi suất sẽ không sớm dừng lại./.
Đoàn Hùng (TTXVN/Vietnam+)