Đây là phát biểu của thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov trong cuộc họp báo ngày 21/9. Nhân dịp này, ông Ryabkov cũng lên tiếng chỉ trích những động thái gây sức ép từ phía Mỹ, cảnh báo rằng điều này sẽ chỉ thu hẹp cơ hội để các bên tiến tới thỏa thuận.
Nhà ngoại giao dẫn đầu đoàn đám phán về các vấn đề ổn định chiến lược của Nga chỉ ra rằng, dưới những điều kiện do Mỹ đưa ra thì cơ hội gia hạn START mới chỉ còn là “tối thiểu”.
Trước đó, trong cuộc trả lời nhật báo Kommersant của Nga vào cuối tuần trước, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về vấn đề kiểm soát vũ khí, ông Marshall Billingslea đã có động thái hối thúc Moscow chấp thuận một thỏa thuận chung với Washington liên quan tới START mới trước thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào ngày 3/11 tới.
Theo lời cảnh báo của ông Billingslea thì nếu Tổng thống D.Trump tái đắc cử thì “cái giá” mà Nga phải trả để có được một thỏa thuận chung với Mỹ sẽ cao hơn so với thời điểm hiện nay. Không những thế, quan chức phụ trách mảng kiểm soát vũ khí còn cho rằng, phiên bản mới của START mới cần mang tính đa phương và bao gồm cả sự tham gia của Trung Quốc.
Về phần mình, ông Ryabkov đánh giá lập luận của đại diện Mỹ là “một sự bóp méo có chủ đích nhằm vào lập trường của Moscow”. Bởi theo ông, việc Trung Quốc có tham gia vào các cuộc đàm phán về START mới hay không là điều phụ thuộc vào quyết định riêng của nước này.
“Chúng tôi đã không và cũng không có ý định thực hiện bất kỳ bước đi nào để lôi kéo Trung Quốc vào tiến trình đàm phán này. Đây cũng là điều mà chúng tôi đã nhiều lần nói với các đồng nghiệp Mỹ” – ông Ryabkov nói.
Trả lời phỏng vấn nhật báo Kommersant, ngày 21/9, ông Ryabkov cũng tiết lộ thêm rằng, Moscow không loại trừ khả năng gia hạn hiệp ước START mới với Washington về cắt giảm vũ khí chiếm lược trong thời hạn ít hơn 5 năm.
“Chúng tôi thiên về phương án gia hạn 5 năm…Song nếu như Mỹ không sẵn sàng thì việc gia hạn START mới trong một thời hạn ngắn hơn cũng có thể được thực hiện…Việc gia hạn START mới trong một thời gian không đủ lâu để tiến tới các thỏa thuận nghiêm túc trong tương lai là một quyết định tồi tệ…Tuy nhiên, điều đó còn tốt hơn là không đạt được điều gì cả” – ông Ryabkov nêu rõ.
Đại diện ngoại giao này khẳng định Nga sẽ tiếp tục tìm giải pháp cho vấn đề cắt giảm vũ khí, bất kể ai sẽ trở thành người chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11/2020.
Hiệp ước START mới được ký kết giữa Nga và Mỹ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 5/2/2011. START mới quy định, 7 năm sau khi hiệp ước có hiệu lực, mỗi bên tham gia không được triển khai quá 700 tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và máy bay ném bom chiến lược, không quá 1.550 đầu đạn trên các ICBM, SLBM và máy bay ném bom chiến lược đã được triển khai, cùng không quá 800 bệ phóng ICBM, SLBM và các thiết bị máy bay ném bom chiến lược. START mới cũng quy định các bên có nghĩa vụ trao đổi thông tin về số lượng đầu đạn và các thiết bị vận chuyển đầu đạn theo định kỳ 2 năm/lần.
START mới sẽ có duy trì hiệu lực trong 10 năm, tới 2021, trừ khi được thay thế bằng một thỏa thuận khác. Nếu được hai bên nhất trí, START mới có thể được gia hạn trong một khoảng thời gian không quá 5 năm - tới năm 2026.
Hiệp ước START là công cụ kiểm soát vũ khí quan trọng cuối cùng còn hiệu lực giữa hai cường quốc hạt nhân vốn có mối quan hệ luôn trong trạng thái dễ dàng leo thang căng thẳng. Năm ngoái, Mỹ đã rút khỏi Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) ký kết với Nga năm 1987, dẫn tới hành động tương tự từ bên còn lại./.
Thu Lan (Theo TASS, PressTV)