Tại họp báo thường kỳ tháng 10/2023, Bộ Thông tin và Truyền thông đã công bố kết luận kiểm tra số 08/KL-BTTTT về việc kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam trên cơ sở Báo cáo kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra, ngày 29/9/2023.
Đối tượng kiểm tra là 2 pháp nhân của TikTok tại Việt Nam cụ thể: Văn phòng đại diện TikTok Pte. Ltd tại thành phố Hồ Chí Minh (Văn phòng TikTok) và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Công nghệ TikTok Việt Nam (Công ty TikTok Việt Nam).
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, Văn phòng TikTok và Công ty TikTok Việt Nam không trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok. Việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam do TikTok Pte.Ltd (TikTok Singapore) trực tiếp quản lý, vận hành.
[Bộ Thông tin và Truyền thông: Có cơ sở để xác nhận vi phạm của TikTok]
Riêng đối với dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử, do Văn phòng TikTok thực hiện thủ tục đăng ký thiết lập "Sàn giao dịch thương mại" thông qua ứng dụng TikTok theo ủy quyền của TikTok Singapore, nên theo quy định về thương mại điện tử, Văn phòng TikTok phải liên đới chịu trách nhiệm đối với các hành vi vi phạm trong việc cung cấp dịch vụ này theo quy định của pháp luật Việt Nam.
TikTok Pte. Ltd (TikTok Singapore) không phải là đối tượng kiểm tra nhưng lại là đơn vị trực tiếp quản lý, vận hành, cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok.
Vì vậy, TikTok Singapore là đơn vị chịu trách nhiệm về việc chấp hành các quy định của pháp luật Việt Nam trong việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam.
TikTok đã vi phạm những gì?
Đoàn kiểm tra đã xác lập được một số hành vi vi phạm của TikTok Singapore trong việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam, trong đó có những hành vi nổi bật như sau:
Về cung cấp dịch vụ mạng xã hội, về bảo vệ trẻ em:
- Lưu trữ thông tin vi phạm pháp luật Việt Nam tại các máy chủ CDN tại Việt Nam, cụ thể: Thông tin giả mạo, xuyên tạc, kích động bạo lực, kích động tệ nạn xã hội; thông tin gây hại cho trẻ em...
- Quy trình kiểm duyệt nội dung chưa hiệu quả, để lọt nhiều nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam.
- Không có biện pháp, công cụ bảo đảm an toàn về thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; không gửi các thông điệp cảnh báo nguy cơ khi trẻ em cung cấp, thay đổi thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; không thực hiện việc phát hiện, loại bỏ các hình ảnh, tài liệu, thông tin không phù hợp với trẻ em, ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em; không tổ chức tiếp nhận thông tin, đánh giá phân loại theo mức độ an toàn cho trẻ em, vẫn cho phép trẻ em dưới 13 tuổi mở tài khoản dù là nền tảng mạng xã hội chỉ dành cho người từ 13 tuổi trở lên.
- Chưa áp dụng chính sách bảo vệ nội dung có bản quyền của người dùng.
Về hoạt động cung cấp dịch vụ thương mại điện tử:
- Chưa công bố thông tin về chủ sở hữu ứng dụng trên trang chủ của ứng dụng TikTok Shop theo quy định, vi phạm quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 62 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/08/2020 (sửa đổi tại điểm b khoản 33 Điều 3 Nghị định 17/2022/NĐ-CP ngày 31/01/2022).
- Chưa lưu trữ đầy đủ thông tin người bán theo quy định khi đăng ký sử dụng dịch vụ.
- Chưa thực hiện đầy đủ việc kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc cung cấp thông tin về hàng hóa của người bán trên sàn giao dịch thương mại điện tử theo quy định.
Yêu cầu TikTok tuân thủ luật pháp Việt Nam
Qua những sai phạm trên, Đoàn kiểm tra liên ngành đã yêu cầu Văn phòng TikTok chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật Việt Nam đối với hoạt động cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua ứng dụng TikTok. Cùng với đó Văn phòng TikTok phải được TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam.
Yêu cầu Công ty Trách nhiệm hữu hạn Công nghệ TikTok Việt Nam được TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam.
Kiến nghị đối với các Bộ, ngành có liên quan trong việc thực hiện Kết luận kiểm tra và tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam của TikTok Singapore.
Ảnh minh họa. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)Bộ Thông tin và Truyền thông phải có biện pháp xử lý buộc TikTok Singapore khắc phục ngay các sai phạm trong việc cung cấp dịch vụ mạng xã hội, dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới vào Việt Nam đã được chỉ ra tại Kết luận kiểm tra, cụ thể:
- Gỡ bỏ 100% các nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam và có giải pháp để ngăn chặn những nội dung vi phạm đã bị chặn gỡ được đăng tải lại; Bổ sung việc tuân thủ pháp luật Việt Nam vào Tiêu chuẩn cộng đồng; Có thông báo định kỳ đến tất cả người dùng TikTok về việc phải tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam, nghiêm cấm đăng tải các nội dung chống phá Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật Việt Nam và cảnh báo về các chế tài xử phạt, biện pháp xử lý nếu người dùng đăng tải, chia sẻ nội dung vi phạm pháp luật (tùy theo mức độ vi phạm, tài khoản có thể bị tạm khóa, xóa vĩnh viễn,…); Không sử dụng thuật toán để tạo xu hướng hoặc đề xuất đến người dùng các nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam, cấm hoàn toàn quảng cáo chính trị có nội dung chống phá Đảng, Nhà nước Việt Nam; Phối hợp cung cấp thông tin để xác minh, điều tra các hành vi vi phạm pháp luật được thực hiện trên nền tảng TikTok theo quy định.
- Triển khai các biện pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.
- Cải thiện hệ thống kiểm duyệt nội dung (đặc biệt là với hình thức Livestream) để chủ động ngăn chặn nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam trên nền tảng TikTok (bao gồm cả công nghệ, phần mềm, nhân sự, quy trình và các tiêu chí kiểm duyệt); có giải pháp cụ thể, hiệu quả làm trong sạch nền tảng của mình, hạn chế tin giả, tin xấu độc.
- Ủy quyền kiểm soát nội dung trên nền tảng TikTok tại Việt Nam cho pháp nhân của TikTok tại Việt Nam (Văn phòng đại diện hoặc Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam) để xử lý hiệu quả các yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước.
- Phối hợp chặt chẽ với Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan có liên quan để quản lý các nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng TikTok (KOL, KOC, nghệ sĩ…).
- Có thỏa thuận với các cơ quan báo chí Việt Nam khi hợp tác phân phối, chia sẻ nội dung trên cơ sở các quy định của pháp luật Việt Nam về bản quyền.
Đoàn kiểm tra cũng đã đề nghị Bộ Công an yêu cầu TikTok Singpore thực hiện lưu trữ dữ liệu của người dùng Việt Nam theo quy định và ủy quyền cho pháp nhân của TikTok tại Việt Nam đảm bảo an toàn, an ninh thông tin theo quy định của Việt Nam.
Giám sát việc triển khai lưu trữ dữ liệu của người dùng Việt Nam của TikTok Singapore theo Kết luận kiểm tra. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trên nền tảng TikTok tại Việt Nam.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TikTok)Cùng với đó, Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Bộ Công thương phải có biện pháp xử lý buộc TikTok Singapore khắc phục ngay các sai phạm trong việc cung cấp dịch vụ sàn thương mại xuyên biên giới vào Việt Nam; Cập nhật và cung cấp đầy đủ thông tin trên ứng dụng theo quy định; Bổ sung và hoàn thiện Hồ sơ đăng ký cung cấp dịch vụ thương mại điện tử cho TikTok Shop; Nâng cao trách nhiệm xử lý giải quyết tranh chấp, khiếu nại của TikTok Shop tại thị trường Việt Nam.
Bộ Công thương cũng cần có hình thức xử lý theo quy định đối với các hành vi vi phạm của TikTok Singapore và Văn phòng đại diện của TikTok Pte. Ltd trong việc cung cấp dịch vụ sàn thương mại điện tử tại Việt Nam. Giám sát việc khắc phục sai phạm trong việc cung cấp sàn thương mại điện tử của Văn phòng đại diện và TikTok Singapore theo Kết luận kiểm tra; tăng cường giám sát hoạt động cung cấp sàn thương mại điện tử thông qua ứng dụng TikTok tại Việt Nam.
Bộ Lao động, Thương binh - Xã hội cũng cần tăng cường phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai các giải pháp nhằm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; khai thác, vận hành hiệu quả mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; giám sát việc chấp hành Luật Trẻ em, các quy định của pháp luật Việt Nam liên quan đến phòng chống tệ nạn xã hội của TikTok tại Việt Nam.
Đoàn kiểm tra cũng đã đề nghị với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tăng cường phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông quản lý quản lý người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật trên nền tảng TikTok; giám sát việc chấp hành quy định của pháp luật Việt Nam về bản quyền tác giả và quyền liên quan của TikTok tại Việt Nam/.
Minh Sơn (Vietnam+)