Phát biểu trong một phiên họp Quốc hội được tường thuật trực tiếp trên kênh truyền hình nhà nước Iran, ngày 15/8, Tổng thống Rouhani tuyên bố: “Nếu Mỹ muốn quay trở lại thời kỳ áp đặt các lệnh trừng phạt, thì Iran chắc chắn cũng sẽ khôi phục trở lại các điều kiện (phát triển hạt nhân) còn tối tân hơn từ trước thời điểm khởi động các vòng đàm phán trong một thời gian ngắn – chưa đầy 1 tuần hay 1 tháng mà chỉ trong vài tiếng đồng hồ”.
Chính quyền Tehran tuyên bố các lệnh trừng phạt mới do Mỹ vừa đưa ra đã phá vỡ thỏa thuận hạt nhân lịch sử được Iran và nhóm P5+1 thông qua vào năm 2015, theo đó Iran nhất trí kiềm chế các hoạt động phát triển hạt nhân để đổi lấy việc các nước phương Tây gỡ bỏ hầu hết lệnh trừng phạt nhằm vào nước này. Trước đó, vào cuối tháng 7/2018, Bộ Tài chính Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt nhằm vào 6 công ty Iran trước cáo buộc về vai trò của các thực thể này trong các hoạt động phát triển tên lửa đạn đạo của Iran, sau khi Iran phóng 1 tên lửa có khả năng mang theo vệ tinh lên quỹ đạo. Đầu tháng 8/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký ban hành thành luật các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào Iran, Nga và Triều Tiên do lưỡng viện Quốc hội Mỹ phê chuẩn. Luật trừng phạt này nhằm mục tiêu trực tiếp vào các chương trình phát triển tên lửa và vấn đề nhân quyền của Iran.
Mỹ bắt đầu áp đặt các lệnh trừng phạt đơn phương nhằm vào Iran sau khi cáo buộc các vụ thử tên lửa đạn đạo do nước này thực hiện đã vi phạm một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc – vốn cấm Iran phát triển tên lửa đạn đạo có khả năng mang theo vũ khí hạt nhân, gồm cả việc thực hiện các vụ thử tên lửa sử dụng công nghệ này. Tuy nhiên, Iran đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc trên của Mỹ.
Trong tuyên bố ngày 15/8, ông Rouhani tiếp tục cáo buộc Mỹ không tôn trọng các thỏa thuận quốc tế, có động thái hủy hoại thỏa thuận hạt nhân lịch sử, cũng như đã phá vỡ lời hứa trong thỏa thuận Paris và hiệp định Cuba. Theo quan điểm của nhà lãnh đạo Iran thì Mỹ không phải là một đối tác tin cậy.
Tuần trước, Tổng thống Mỹ D.Trump tuyên bố rằng, theo nhận định của ông thì Iran đang không tuân thủ tinh thần của bản thỏa thuận hạt nhân lịch sử được ký kết năm 2015. Liên quan tới vấn đề này, ông Rouhani khẳng định Iran ưu tiên việc tôn trọng bản thỏa thuận hạt nhân – vốn được nhà lãnh đạo này ca ngợi là một hình mẫu chiến thắng vì hòa bình và ngoại giao trước các mưu đồ chiến tranh và chủ nghĩa đơn phương. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Iran cũng cảnh báo rằng đây không phải là “sự lựa chọn duy nhất” mà nước Cộng hòa Hồi giáo này có thể theo đuổi.
Trước đó, ngày 13/8, Quốc hội Iran đã phê chuẩn bước đầu dự luật thúc đẩy chi tiêu với cam kết dành 520 triệu USD cho chương trình phát triển tên lửa và các chiến dịch mà lực lượng vệ binh cách mạng Iran đang thực hiện tại nước ngoài nhằm phản ứng trước các lệnh trừng phạt mới của Mỹ./.
Thu Lan (Theo Reuters, AFP)