Iran đã thông báo kế hoạch lắp đặt hơn 6.000 máy ly tâm làm giàu uranium và đưa nhiều máy đã có vào hoạt động. Đây là thông tin trong báo cáo mật của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) gửi các quốc gia thành viên ngày 28/11.
Theo báo cáo, Iran hiện có hai nhà máy hạt nhân ngầm tại Natanz và Fordow và một nhà máy thí điểm trên mặt đất tại Natanz, với hơn 10.000 máy ly tâm đang hoạt động.
Tehran đã phác thảo kế hoạch lắp đặt thêm 32 cụm máy tại các nhà máy này, trong đó có một cụm máy lớn nhất từ trước đến nay tại Iran với hơn 1.100 máy ly tâm IR-6 tiên tiến.
Cụ thể, 18 cụm, mỗi cụm 166 máy ly tâm IR-4, sẽ được lắp đặt tại nhà máy Natanz ngầm. Iran cũng có kế hoạch lắp đặt một cụm với 1.152 máy ly tâm IR-6 mới ở nhà máy trên mặt đất cũng ở Natanz, và tăng số lượng cụm máy hoàn chỉnh tại nhà máy này để sản xuất nhiều urani làm giàu hơn.
Ngoài ra, theo báo cáo của IAEA, Iran thông báo đã hoàn tất lắp đặt hai cụm máy ly tâm IR-2m cuối cùng trong lô 18 máy tại nhà máy hạt nhân ngầm tại Natanz, và có kế hoạch đưa cả 18 máy vào hoạt động.
Tuy nhiên, cho đến ngày 26/11, IAEA xác nhận uranium chưa được đưa vào các máy này.
Về phần mình, IAEA cho biết đã thông báo với Iran về việc thay đổi cường độ thanh tra tại nhà máy hạt nhân ngầm Fordow khi 8 cụm máy mới lắp đặt đi vào hoạt động.
Đây là nhà máy Iran đang làm giàu hạt nhân lên mức 60%, mức tinh khiết cao gần mức sản xuất vũ khí hạt nhân, khoảng 90%.
Theo giới quan sát, động thái của Iran có thể được cho là để đáp trả một nghị quyết mới được Hội đồng thống đốc IAEA thông qua chống lại nước này.
Tuy nhiên, việc Iran chỉ định mức độ tinh khiết cho các máy ly tâm mới là 5%, đặc biệt là tại địa điểm Fordow, có thể được coi là một động thái hòa giải của Tehran trong bối cảnh nước này tìm kiếm tiếng nói chung với các cường quốc châu Âu trước khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump trở lại.
Dự kiến, các quan chức ngoại giao cấp cao của Iran sẽ có cuộc đàm phán với giới chức Anh, Pháp và Đức tại Geneva, Thụy Sĩ, về chương trình hạt nhân của nước này cũng như các vấn đề liên quan khác./.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei khẳng định các vấn đề giữa Iran và IAEA sẽ tiếp tục được giải quyết dưới góc độ kỹ thuật và không liên quan tới sức ép và tính toán chính trị nào.