Ngày 14/9/2020, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã họp công khai dưới hình thức trực tuyến về chủ đề Cải cách hoạt động gìn giữ hoà bình. Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách các Hoạt động hoà bình Jean-Pierre Lacroix đã tham dự và báo cáo tại cuộc họp.
Phó TTK LHQ Lacroix cho biết mặc dù gặp phải nhiều khó khăn, đặc biệt là đại dịch COVID-19, hoạt động gìn giữ hoà bình của LHQ vẫn được bảo đảm triển khai trên thực tế. Các nội dung cải cách được nêu trong Sáng kiến Hành động vì Hoà bình(A4P) của Tổng Thư ký LHQ có nhiều bước tiến cụ thể. Phó TTK LHQ nhấn mạnh các phái bộ cần tập trung hướng đến các giải pháp dài hạn; lưu ý các tác động trực tiếp của các vấn đề phát triển và xây dựng hoà bình; áp dụng công nghệ và các biện pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các phái bộ; chú trọng vấn đề giới một cách thực chất, không chỉ tăng về số lượng; và kêu gọi sự hợp tác chặt chẽ của tất cả các thành phần liên quan, các đối tác trong triển khai các hoạt động gìn giữ hoà bình.
Các nước thành viên HĐBA đánh giá cao những đóng góp của hoạt động gìn giữ hoà bình LHQ trong duy trì hoà bình và an ninh quốc tế; bày tỏ ủng hộ việc thực hiện Sáng kiến Hành động vì Hoà bình của Tổng Thư ký LHQ. Nhiều ý kiến lên án tình trạng tấn công lực lượng gìn giữ hoà bình; nêu tầm quan trọng của việc bảo đảm cho các phái bộ thực thi đúng nhiệm vụ, tăng cường tính minh bạch và chịu trách nhiệm; ưu tiện thực hiện chương trình nghị sự Phụ nữ, hòa bình, an ninh trong các phái bộ v.v… Các nước cũng chú trọng đến việc tăng cường phối hợp giữa các chủ thể liên quan và vai trò của các tổ chức khu vực; kêu gọi LHQ bảo đảm đủ nguồn lực cho hoạt động gìn giữ hoà bình.
Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ đánh giá hoạt động gìn giữ hoà bình là công cụ quan trọng của LHQ trong duy trì hoà bình và an ninh quốc tế. Đại sứ hoan nghênh những đóng góp của lực lượng GGHB và những nỗ lực cải tổ hoạt động GGHB trong quá trình phát triển, trong đó có Sáng kiến Hành động vì hoà bình.
Trước tình trạng cản trở và tấn công lực lượng GGHB vẫn tiếp diễn, bên cạnh lên án tình trạng này và đề nghị các bên liên quan tôn trọng các nhiệm vụ của lực lượng GGHB, Đại sứ đề nghị các nước phải tính đến vai trò trước hết và quan trọng hàng đầu của quốc gia liên quan trong hoạt động GGHB, bảo đảm tham vấn và nhận được sự đồng ý của các bên liên quan khi thúc đẩy tiến trình chính trị.
Đại sứ cũng nêu thực trạng hơn một nửa số phái bộ đang hoạt động đã tồn tại hơn 20 năm, có phái bộ tồn tại hơn 70 nhưng tiến trình hoà bình vẫn bế tắc và đề nghị cần có đánh giá tổng quan về nhiệm vụ của các phái bộ, chú trọng vào các nhiệm vụ xây dựng năng lực và chuyển tiếp sang tự quản cho các quốc gia chủ nhà. Đại sứ cũng đề nghị cộng đồng quốc tế bảo đảm nguồn lực cho các hoạt động GGHB. Bên cạnh đó, Đại sứ nhắc lại những đóng góp của lực lượng GGHB từ các nước ASEAN và sẵn sàng thúc đẩy hơn nữa hợp tác ASEAN-LHQ trong lĩnh vực này.
| Hiện nay, LHQ có 13 phái bộ GGHB (7/Châu Phi, 3/Trung Đông, 2/Châu Âu, 1/Nam Á); 15 phái bộ chính trị đặc biệt (6/Châu Phi, 6/Trung Đông và Tây Á, 2/Mỹ La tinh, 1/Châu Âu) và 11 đặc phái viên đang hoạt động.Tổng lực lượng đang hoạt động tại các phái bộ GGHB và chính trị là 115.000 người. Riêng tại 13 phái bộ GGHB, có tổng cộng 81.370 người, trong đó có 69.230 quân nhân và 8.942 cảnh sát. Tỷ lệ nữ quân nhân là 4.7%, nữ cảnh sát là 10.8% (BTK LHQ đặt mục tiêu đến 2028, 2 tỷ lệ này là 15% và 25%). Việt Nam hiện cử tổng cộng 73 quân nhân (12 nữ, 16%) tại hai phái bộ Nam Sudan và CH Trung Phi. |
Mạnh Hùng