Cổng thông tin điện tử

Ngày 16/8, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp phối hợp với Dự án Phát triển lập pháp quốc gia tại Việt Nam (Dự án NLD) tổ chức Hội thảo “Hoàn thiện khuôn khổ thể chế về đăng ký tài sản tại Việt Nam”.

Theo báo cáo của Bộ Tư pháp, những năm vừa qua, Nhà nước Việt Nam đã có những cố gắng trong việc xây dựng pháp luật về đăng ký tài sản; qua đó, giúp Nhà nước quản lý tốt hơn thông tin về hiện trạng và tình trạng pháp lý của tài sản. Tuy nhiên, nội dung đăng ký tài sản đang được quy định trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau như: Bộ luật Dân sự (BLDS) năm 2015, Luật Đất đai năm 2013, Luật Nhà ở năm 2014, Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi, bổ sung năm 2009), Luật Giao thông đường bộ năm 2008… và các văn bản hướng dẫn thi hành luật.

Mặc dù có nhiều văn bản cùng điều chỉnh nhưng thực tiễn đăng ký tài sản cho thấy vẫn còn thiếu nguyên tắc pháp lý chung nhất khi xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh về đăng ký tài sản; thiếu thống nhất trong chính các quy định của pháp luật hiện hành về một số nội dung cơ bản của đăng ký tài sản; thiếu cơ chế đăng ký đối với một số loại tài sản theo yêu cầu….

Chẳng hạn, một số loại tài sản chưa có cơ chế đăng ký theo yêu cầu như tài sản gắn liền với đất là công trình tạm, công trình phụ trợ; hay rất nhiều trường hợp tổ chức tín dụng nhận thế chấp tài sản là nhà để xe, nhà bếp, nhà kho, nhà xưởng… song cả tổ chức tín dụng và cơ quan đăng ký đều lúng túng, khó khăn trong việc xác định các nhà này có được coi là công trình phụ trợ nằm ngoài công trình chính hay không trong quá trình thực hiện việc đăng ký tài sản

Theo Phó Cục trưởng Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm Nguyễn Chi Lan, để hoàn thiện pháp luật về đăng ký tài sản, cần cân nhắc nghiên cứu lựa chọn một trong các phương án là xây dựng Nghị định về đăng ký đối với các loại tài sản mà hiện chưa có quy định cơ chế đăng ký hoặc xây dựng Luật Đăng ký tài sản điều chỉnh hoạt động đăng ký bất động sản và đăng ký động sản (trừ tàu bay, tàu biển, phương tiện giao thông cơ giới, chứng khoán, đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ).

Tại Hội thảo, đa số các ý kiến tán thành sự cần thiết triển khai nghiên cứu và soạn thảo Luật Đăng ký tài sản nhằm công khai, minh bạch hóa thông tin về tình trạng pháp lý của tài sản, gắn liền với quyền dân sự của mỗi cá nhân, tổ chức khi xác lập, thực hiện quyền sở hữu và các quyền khác đối với tài sản.

Theo Phó Trưởng phòng dân sự - kinh tế (Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ) Nguyễn Văn Mạnh, nếu không có Luật Đăng ký tài sản, một số quy định của Bộ luật Dân sự khó khả thi. Bởi hiện naypháp luật về đất đai mới chỉ quy định về xác lập quyền (đăng ký biến động), trình tự, thủ tục đăng ký nhưng ý nghĩa của việc đăng ký đó như thế nào – vật quyền hay trái quyền thì pháp luật đất đai không quy định và không thể quy định. Bên cạnh đó, pháp luật hiện hành không quy định trực tiếp về đăng ký quyền hưởng dụng. Do đó, các quy định về quyền hưởng dụng trong Bộ luật Dân sự khó có thể áp dụng trong thực tiễn.

Chỉ rõ đăng ký tài sản không chỉ liên quan đến lợi ích của các bên trong quan hệ mà còn có những ảnh hưởng đến lợi ích của các chủ thể khác có liên quan đến tài sản và liên quan đến lợi ích của Nhà nước, TS Vũ Thị Hồng Yến (Trường Đại học Luật Hà Nội) kiến nghị, trong Luật Đăng ký tài sản cần có quy định về hệ quả pháp lý đối với trường hợp chủ thể không thực hiện việc đăng ký. Tuy nhiên, cũng lưu ý cần quy định việc đăng ký được tiến hành với thời gian nhanh nhất, ít chi phí nhất, chính xác và hiệu quả nhất…/.