Ngày 26/1, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen kêu gọi các công ty sản xuất vắcxin ngừa dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 phải giao hàng theo đúng cam kết, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Liên minh châu Âu (EU) và các công ty dược phẩm vì vấn đề giao hàng chậm trễ.
Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Davos, bà von der Leyen cho biết châu Âu đã đầu tư hàng tỷ euro để giúp phát triển các loại vắcxin ngừa COVID-19 đầu tiên trên thế giới nên các công ty phải tôn trọng nghĩa vụ và giao hàng.
Chủ tịch EC khẳng định EU sẽ thiết lập một cơ chế minh bạch về xuất khẩu vắcxin để đảm bảo các công ty tôn trọng những nghĩa vụ theo hợp đồng của họ với EU. Bà Ursula von der Leyen là người đứng đầu EC trong kế hoạch mua hơn 2 tỷ liều vắcxin ngừa COVID-19 cho 27 quốc gia thành viên với khoảng 450 triệu người.
Sau khi tập đoàn Pfizer (Mỹ) thông báo trì hoãn giao hàng vắcxin hồi tuần trước, bà Ursula von der Leyen tuyên bố EU sẽ đặt mục tiêu tiêm chủng cho 70% người trưởng thànhvào cuối tháng 8/2021. Tốc độ triển khai tiêm chủng của EU được đánh giá chậm hơn Mỹ, Anh và Israel, mặc dù các quốc gia thành viên bao gồm Malta, Đan Mạch và Pháp đã tự bắt đầu đẩy nhanh các chương trình tiêm chủng của riêng mình.
[Thanh tra châu Âu điều tra hợp đồng mua vắcxin ngừa COVID-19 của EU]
Bà Ursula von der Leyen cho biết kế hoạch mua vắcxin của EC không chỉ dành cho riêng EU mà còn dành cho các nước nghèo hơn ngoài EU, những nước chỉ có khả năng tiếp cận vắcxin thông qua sáng kiến COVAX do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khởi xướng.
EC đang yêu cầu tập đoàn AstraZeneca (Anh-Thụy Điển), công ty Pfizer (Mỹ) trả lời về thông báo chậm giao hàng cho EU. AstraZeneca sản xuất vắcxin tại Anh và Bỉ, trong khi đó Pfizer hợp tác với công ty BioNTech (Đức) sản suất vắcxin ở Bỉ.
Lo ngại khả năng các tập đoàn dược phẩm có thể bán lượng vắcxin đã cam kết cho khách hàng bên ngoài khối với giá cao hơn, EU đang có động thái buộc các nhà sản xuất vắcxin phải thông báo cho cơ quan chức năng về bất kỳ hoạt động xuất khẩu nào ra ngoài EU.
Hiện liên minh này vẫn chưa cấp phép cho vắcxin của AstraZeneca, được coi là loại phù hợp nhất để "tiêm chủng hàng loạt". Trong khi đó, Anh đang sử dụng loại vắcxin này kể từ ngày 4/1 vừa qua.
Theo các quan chức EU, AstraZeneca đã đề nghị cung cấp cho EU vắcxin ngừa COVID-19 vào tháng 2, nhưng không đưa ra thông tin rõ ràng về số lượng cung cấp cho Anh để thúc đẩy giao hàng cho EU. Đến ngày 22/1, AstraZeneca bất ngờ thông báo sẽ cắt giảm lượng vắcxin ccấp ho EU trong quý 1/2021.
Tập đoàn cho biết sự thay đổi trên xuất phát từ các vấn đề sản xuất ở châu Âu. Theo một quan chức cấp cao của EU, vấn đề phát sinh từ phía nhà máy sản xuất vắcxin ở Bỉ, do đối tác của AstraZeneca là Novasep điều hành.
Dự kiến, EU sẽ đề xuất thành lập một tổ chức công-tư thuộc Cơ quan ứng phó khẩn cấp y tế châu Âu mới. Đây được coi là một phần trong chiến lược dài hạn để đối phó với cuộc khủng hoảng y tế hiện nay cũng như trong tương lai. Theo quan điểm của nhiều quốc gia thành viên, EU đã chuẩn bị tốt cho chiến dịch tiêm chủng, sự chậm trễ trong việc giao hàng dẫn đến tổn thất không chỉ về nguồn lực công mà còn cả về tính mạng con người./.
Kim Chung (TTXVN/Vietnam+)