Sáng ngày 2/10/2017, tại phiên họp đầu tiên của Đại hội đồng WIPO lần thứ 49, đại diện 191 quốc gia thành viên đã nhất trí bầu Đại sứ Dương Chí Dũng, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh Liên hợp quốc (UN), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva (Thụy Sĩ) vào vị trí Chủ tịch Đại hội đồng WIPO nhiệm kỳ 2018-2019.
Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva, Dương Chí Dũng, là ứng cử viên đại diện cho các quốc gia thuộc Nhóm Châu Á – Thái Bình Dương, khu vực từ hơn 12 năm nay chưa có đại diện đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Đại hội đồng WIPO. Phát biểu sau khi trúng cử vị trí Chủ tịch Đại hội đồng WIPO, Đại sứ Dương Chí Dũng chia sẻ : “Việc Đại sứ Việt Nam trúng cử vị trí Chủ tịch Đại hội đồng WIPO với sự ủng hộ tuyệt đối của các quốc gia thành viên WIPO trước hết là nhờ sự tin cậy và ủng hộ của 191 quốc gia thành viên WIPO đối với Việt Nam, một đất nước đang tích cực phát triển và hội nhập quốc tế sâu rộng với vị thế và vai trò ngày càng cao trên trường quốc tế, là kết quả của quá trình hoạt động, đóng góp tích cực của Phái đoàn Việt Nam tại Geneva và cá nhân Đại sứ,Trưởng Phái đoàn vào các công việc chung của WIPO trong thời gian qua. Bên cạnh đó cần nhắc đến sự vận động tích cực của Phái đoàn ta, đến mối quan hệ chặt chẽ, tình đoàn kết giữa các quốc gia trong ASEAN và khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã ủng hộ cho ứng cử viên Việt Nam. Và không thể không nhắc tới sự phối hợp của Bộ Ngoại giao, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để góp phần đưa tới sự kiện này. Đây thực sự là một niềm tự hào của đất nước chúng ta và là vinh dự to lớn đối với cá nhân tôi”.
Đại sứ Dương Chí Dũng cũng nhấn mạnh việc “chúng ta ứng cử và được đảm nhận cương vị Chủ tịch Đại hội đồng WIPO là tiếp tục thực hiện một cách tích cực và chủ động chủ trương tăng cường và thúc đẩy chính sách đối ngoại đa phương của quốc gia”, để Việt Nam không chỉ là “thành viên tham gia có trách nhiệm ” mà còn là thành viên chủ động có những đóng góp tích cực và thiết thực vào các hoạt động cụ thể cũng như trong xây dựng chính sách, các quy định và luật chơi tại các tổ chức và diễn đàn đa phương”.
Đại hội đồng WIPO bao gồm toàn thể các quốc gia thành viên WIPO, là cơ quan quyền lực cao nhất, có trách nhiệm thông qua các quyết sách quan trọng của Tổ chức này, trong đó có việc bổ nhiệm Tổng Giám đốc, xem xét và thông qua các báo cáo của Tổng Giám đốc và các báo cáo hoạt động của Ủy ban Điều phối, thông qua ngân sách hoạt động trong chu kỳ tài chính hai năm của các Liên minh thuộc WIPO, xem xét và thông qua các biện pháp do Tổng giám đốc đề xuất liên quan đến công tác quản lý các điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ, thông qua Quy chế tài chính của WIPO...
Chủ tịch Đại hội đồng sẽ điều khiển các kỳ họp Đại hội đồng WIPO hàng năm trong Nhiệm kỳ được bầu, theo đó dẫn dắt, định hướng thảo luận, quyết định việc biểu quyết các vấn đề và công bố các quyết định...Trong trường hợp cần thiết Chủ tịch Đại hội đồng sẽ tổ chức các cuộc tham vấn với đại diện các nhóm khu vực, đại diện các nước thành viên của các nhóm khu vực để thảo luận, tìm giải pháp cho các vấn đề quan trọng, còn nhiều vướng mắc chưa được giải quyết trong khuôn khổ WIPO.
Hai năm tới, 2018-2019 là thời gian có nhiều cơ hội cùng với không ít thách thức đối với WIPO và hệ thống sở hữu trí tuệ thế giới, cụ thể là sự phát triển nhanh chóng của khoa học-công nghệ, của quá trình toàn cầu hóa, và đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, sẽ có tác động lớn đến hệ thống sở hữu trí tuệ về quản lý và chính sách, trong đó có việc xây dựng chuẩn mực quốc tế để đáp ứng các nhu cầu, đòi hỏi mới về bảo hộ, sở hữu trí tuệ... Ngoài ra, trong 2 năm tới, WIPO phải tập trung giải quyết các vấn đề tồn tại như đàm phán xây dựng các hiệp định quốc tế về bảo hộ nguồn gen, tri thức truyền thống và các hình thức biểu đạt văn hóa truyền thống ; Hiệp ước bảo hộ các tổ chức phát sóng, việc mở văn phòng đại diện của WIPO tại các nước thành viên... Chủ tịch Đại hội đồng WIPO mới trúng cử nhấn mạnh : “Những thách thức này đòi hỏi Chủ tịch Đại hội đồng WIPO phải nỗ lực cố gắng, phát huy tinh thần đồng thuận, trí tuệ tập thể của các quốc gia thành viên, của Tổng Giám đốc và Ban Thư ký nhằm đưa ra các biện pháp phù hợp và thiết thực để thúc đẩy và đạt kết quả cụ thể đối với các công việc chưa hoàn tất trong nhiệm kỳ trước, cũng như đối với những công việc mới đặt ra cho tổ chức trong hai năm tới. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Phái đoàn Việt Nam tại Geneva với các Bộ, ngành liên quan trong nước cũng rất quan trọng để Đại sứ và Phái đoàn hoàn thành tốt nhiệm kỳ Chủ tịch Đại hội đồng WIPO của Việt Nam”.
Ra đời năm 1967, Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) là một trong số 16 tổ chức chuyên môn của Liên hợp quốc. Hiện nay WIPO có 191 thành viên và đặt trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ, do Tiến sỹ Francis Gurry làm Tổng Giám đốc.
WIPO có nhiệm vụ thúc đẩy bảo hộ sở hữu trí tuệ trên phạm vi toàn thế giới thông qua sự hợp tác hiệu quả với các quốc gia thành viên và hợp tác với các tổ chức khác nhằm xây dựng một hệ thống sở hữu trí tuệ quốc tế cân bằng, hiệu quả và dễ tiếp cận, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đóng góp vào sự phát triển kinh tế, văn hóa và xă hội, cũng như giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đối khí hậu, an ninh lương thực, sức khỏe cộng đồng.... WIPO chịu trách nhiệm về các hệ thống đăng ký sở hữu trí tuệ quốc tế: Hệ thống đăng ký sáng chế quốc tế (Hệ thống PCT), Hệ thống đăng ký nhãn hiệu quốc tế (Hệ thống Madrid) và Hệ thống đăng ký kiểu dáng công nghiệp quốc tế (Hệ thống La-Hay).
WIPO là đối tác đầu tiên và quan trọng nhất của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về sở hữu trí tuệ. Cho đến nay, WIPO đã dành cho Việt Nam nhiều sự trợ giúp quan trọng trong việc xây dựng pháp luật, nâng cao năng lực và hiện đại hoá hệ thống các cơ quan quản lý sở hữu trí tuệ, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao nhận thức của công chúng về sở hữu trí tuệ. Sự trợ giúp của WIPO góp phần quan trọng vào sự phát triển của hệ thống sở hữu trí tuệ Việt Nam.
Những thành tựu và nỗ lực của Việt Nam trong phát triển kinh tế, khoa học, công nghệ, tạo dựng môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, khuyến khích sáng tạo, ... đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trong Bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới Sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII) do WIPO, phối hợp với Trường kinh doanh INSEAD và Đại học Cornel xác định và công bố hàng năm. Năm 2017, Việt Nam xếp thứ 47 trong bảng xếp hạng GII, tăng 12 bậc so với năm 2016. WIPO đã và đang hỗ trợ Việt Nam về các biện pháp nhằm duy trì và tiếp tục cải thiện thứ hạng của Việt Nam trong Bảng xếp hạng GII trong những năm tiếp theo.
Trong quá trình xây dựng và phát triển mối quan hệ hợp tác với WIPO, Phái đoàn Việt Nam tại Geneva đă thiết lập mối quan hệ hợp tác chặt chẽ và tin cậy với WIPO, thực hiện chức năng đầu mối liên hệ trực tiếp với WIPO để xử lý các vấn đề chuyên môn theo yêu cầu và chỉ đạo của các cơ quan chức năng một cách kịp thời và hiệu quả nhằm bảo vệ tối đa lợi ích quốc gia nói chung và các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng.
Trong những năm gần đây mối quan hệ hợp tác giữa Phái đoàn và WIPO ngày càng gắn bó, Phái đoàn đă và đang ngày càng tham gia tích cực và có nhiều đóng góp hơn vào các hoạt động của WIPO. Cụ thể, trong những năm qua Việt Nam liên tục được bầu vào Ủy ban Điều phối và Ủy ban Chương trình và Ngân sách của WIPO. Trong các năm 2014-2015, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva đã được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Điều phối của WIPO./.
Mạnh Hùng