Ngày 14/12, Chủ tịch Viện nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA), Giáo sư Tetsuya Watanabe nhận định có nhiều lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa Nhật Bản và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), cũng như giữa Nhật Bản và Việt Nam.
Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Jakarta trước thềm Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác ASEAN-Nhật Bản, ông Watanabe đánh giá ASEAN hiện là trung tâm tăng trưởng toàn cầu.
Bên cạnh đó, về mặt chính trị, ASEAN mang lại hòa bình, ổn định và thịnh vượng cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Do đó, ASEAN đóng vai trò quan trọng trên thế giới.
Chủ tịch ERIA khẳng định rằng Hội nghị Cấp cao ASEAN-Nhật Bản diễn ra từ ngày 16-18/12 tới tại Tokyo không chỉ đánh dấu kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác song phương, mà còn là “cơ hội rất quan trọng” để “làm mới” mối quan hệ đối tác giữa Nhật Bản và ASEAN cho 50 năm tới.
Hội nghị sẽ thảo luận về những mảng hợp tác lớn như hợp tác chính trị, hợp tác kinh tế, hợp tác văn hóa-xã hội cùng với nhiều dự án mới.
Tuy nhiên, ông Watanabe cho rằng một trong những chủ đề quan trọng của hội nghị về kinh tế là hợp tác chuyển đổi năng lượng, điều vốn rất quan trọng đối với cả Nhật Bản và ASEAN.
Người đứng đầu viện nghiên cứu hàng đầu khu vực này cho hay khái niệm cơ bản về hợp tác trong 50 năm tới giữa ASEAN và Nhật Bản là đồng sáng tạo, hợp tác cân bằng với tư cách là các đối tác bình đẳng.
Theo ông Watanabe, đó là một thông điệp rất quan trọng của hội nghị cấp cao lần này.
Trong bối cảnh ASEAN và Nhật Bản đang phải đối mặt với những thách thức chung, trước hết là quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế và xã hội bền vững hơn và phi carbon, Giáo sư Watanabe cho rằng hai bên cần hợp tác sâu rộng trên “mặt trận” này, đồng thời khẳng định việc đổi mới nền tảng và chuỗi cung ứng là rất quan trọng.
Ông Watanabe nhấn mạnh ASEAN là khu vực kinh tế phát triển rất nhanh. Với cơ cấu dân số khá trẻ, ASEAN có nhiều cơ hội để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kinh doanh và đầu tư.
Trong khi đó, Nhật Bản là nền kinh tế chín muồi, có vốn đầu tư, nhiều hoạt động nghiên cứu và phát triển, cũng như công nghệ tiên tiến trong các lĩnh vực Kỹ thuật Số, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI). Do vậy, Nhật Bản và ASEAN có thể bổ sung và tận dụng sức mạnh của nhau.
Các nhà lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản tham dự Hội nghị thượng đỉnh ASEAN-Nhật Bản tổ chức tại Jakarta, Indonesia vào tháng 9/2023. (Ảnh: Reuters)
Bên cạnh đó, Giáo sư Watanabe cho rằng về mặt kinh tế, một lần nữa lĩnh vực quan trọng nhất là chuyển đổi năng lượng. ASEAN có nhu cầu tiếp tục phát triển và lượng khí thải CO2 sẽ tiếp tục tăng trong nhiều năm tới.
Thách thức đặt ra ở đây là duy trì tăng trưởng kinh tế đồng thời cắt giảm khí thải carbon. Đây cũng là lĩnh vực để hai bên tăng cường hợp tác cùng có lợi.
Về vai trò của Việt Nam trong hợp tác ASEAN-Nhật Bản cũng như vị thế của Việt Nam trong chính sách “Toàn cầu phía Nam” của Tokyo, ông Watanabe đánh giá Việt Nam là quốc gia và là nền kinh tế mới nổi rất quan trọng đối với các quốc gia khác trên thế giới.
Theo Đại sứ Phạm Quang Hiệu, việc nâng cấp quan hệ Việt Nam-Nhật Bản không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương trong thời gian tới mà còn góp phần tích cực vào tăng cường hơn nữa quan hệ ASEAN-Nhật Bản.
Nhật Bản và Việt Nam đã duy trì quan hệ hữu nghị rất tốt đẹp trong nhiều thập kỷ qua và việc thúc đẩy hợp tác song phương sẽ tốt cho cả hai nước, cho ASEAN và toàn thế giới.
Giáo sư Watanabe liệt kê hàng loạt lĩnh vực hợp tác tiềm năng giữa Nhật Bản và Việt Nam, như chuyển đổi năng lượng, kinh tế kỹ thuật số, khử carbon, xe điện, chuỗi cung ứng, ôtô, điện tử…
Đặc biệt, theo ông, đối với nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ như Việt Nam, cải thiện giao thông công cộng là chương trình nghị sự quan trọng. Đây cũng là cơ hội để Nhật Bản và Việt Nam hợp tác trong lĩnh vực tàu cao tốc, tàu điện ngầm và giao thông nội đô.
Nhắc lại rằng Nhật Bản và Việt Nam đã có cuộc gặp cấp cao rất thành công tại Tokyo hồi tháng trước với việc nâng cấp quan hệ song phương lên tầm đối tác chiến lược toàn diện, Giáo sư Watanabe cho hay nhiều công ty Nhật Bản hiện đang tìm kiếm cơ hội đầu tư và thiết lập cơ sở sản xuất tại Việt Nam. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới.
Ngoài ra, trước những căng thẳng địa chính trị và sự cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn như hiện nay, nhiều công ty và nhà đầu tư đang áp dụng chiến lược chuỗi cung ứng linh hoạt hơn.
Theo Giáo sư Watanabe, trong bối cảnh đó, Việt Nam đang ở vị thế rất tốt và là một trong những điểm đến đầu tư thay thế hấp dẫn nhất cho các doanh nhân toàn cầu./.