Ngày 6/2, Liên đoàn viên chức chính phủ lớn nhất của Mỹ và Hiệp hội công nhân dịch vụ đối ngoại Mỹ đã đệ đơn kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump nhằm đảo ngược quyết định giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID).
Đơn kiện được đệ trình lên Tòa án liên bang Washington D.C với bị đơn là Tổng thống Trump, Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ. Các nguyên đơn cáo buộc chính quyền Mỹ đã có các hành vi "vi hiến và bất hợp pháp," tạo ra một "cuộc khủng hoảng nhân đạo toàn cầu."
Những hành động bị coi là vi hiến bao gồm các sắc lệnh ngày 20/1 của Tổng thống Trump tạm dừng mọi viện trợ nước ngoài của Mỹ và yêu cầu của Bộ Ngoại giao Mỹ dừng các dự án của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ trên toàn cầu.
Các nguyên đơn cho rằng không một hành động nào nêu trên được thực hiện theo sự cho phép của Quốc hội, cơ quan duy nhất có quyền giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ theo luật liên bang. Vì thế, bên nguyên yêu cầu Tòa án liên bang Washington D.C ra phán quyết khôi phục nguồn tài trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, mở lại các văn phòng và chặn các lệnh tiếp theo nhằm vào cơ quan này.
Động thái trên diễn ra chỉ 2 ngày sau khi chính quyền Mỹ thông báo cho tất cả các nhân viên Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ nghỉ việc, đồng thời triệu hồi hàng nghìn nhân viên đang làm việc ở nước ngoài.
Theo các nguồn tin ngày 6/2, chính quyền Trump chỉ có kế hoạch giữ lại 294 nhân viên trong số hơn 10.000 nhân viên trên toàn thế giới của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ. Một số nhân viên đã bắt đầu nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng.
Hiện cả Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ chưa bình luận về các thông tin trên. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết chính quyền đang cân nhắc các chương trình sẽ được miễn trừ khỏi lệnh ngừng hoạt động toàn diện, vốn đã đe dọa các nỗ lực trên toàn cầu nhằm ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật, ngăn ngừa nạn đói và xóa đói giảm nghèo.
Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, cơ quan viện trợ nhân đạo chính của Mỹ đã trở thành mục tiêu mới nhất trong chương trình tái cơ cấu chính phủ trên diện rộng do tỷ phú Elon Musk, cố vấn đặc biệt của Tổng thống Trump, thực hiện.
Theo các nguồn tin, Bộ Hiệu quả chính phủ của ông Musk đã tìm cách ngăn chặn nguồn tiền rót cho Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ trong khi chính quyền của Tổng thống Trump muốn sáp nhập Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ với Bộ Ngoại giao. Tuy nhiên, việc này cần được thông qua tại Quốc hội vì Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ được thành lập và tài trợ hoạt động theo các luật vẫn có hiệu lực.
Cũng liên quan đến các chính sách tinh gọn chính phủ Mỹ, ngày 6/2, một thẩm phán liên bang tại Massachusetts đã ra lệnh tạm cấm áp dụng thời hạn chót nộp đơn xin nghỉ việc tự nguyện đối với hơn 2 triệu viên chức liên bang.
Trước đó, Ban hiệu quả chính phủ đưa ra cơ chế hỗ trợ 8 tháng lương cho các viên chức xin nghỉ tự nguyện, hoặc nếu tiếp tục ở lại làm việc họ sẽ có nguy cơ bị sa thải trong các đợt tinh giản tiếp theo.
Theo lệnh của thẩm phán liên bang tại Massachusetts, thời hạn chót để các viên chức nộp đơn nghỉ việc tự nguyện sẽ được lùi đến ngày 10/2, khi thẩm phán tòa án quận Mỹ George O'Toole tiến hành phiên điều trần về vụ kiện do các liên đoàn lao động đệ trình.
Theo Nhà Trắng, đến nay mới chỉ có hơn 40.000 viên chức chấp thuận nghỉ việc tự nguyện có hưởng trợ cấp, chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong số hơn 2 triệu người trong diện này./.
Trong năm 2023, USAID đã phân bổ 72 tỷ USD viện trợ trên toàn cầu nhằm hỗ trợ các chương trình trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe phụ nữ, nước sạch, điều trị HIV/AIDS và chống tham nhũng.