Hiểm họa rác thải nhựa hiện đang là vấn đề nhức nhối mang tính toàn cầu, bởi chúng có tác động xấu đến sức khỏe và cả môi trường sống của chính chúng ta. Rác thải nhựa đang hàng ngày, hàng giờ tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, môi trường sống, sức khỏe con người và sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Ô nhiễm rác thải nhựa, đặc biệt là ô nhiễm rác thải nhựa đại dương, đã trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu. Rác thải nhựa, ô nhiễm nhựa đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất mà con người phải đối mặt.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đề nghị các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện các nhiệm vụ sau:
Các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện các biện pháp giảm thiếu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa trong cơ quan, đơn vị, cụ thể:
Các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện các biện pháp giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa trong cơ quan, đơn vị, cụ thể sau:
Các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan, đơn vị phải gương mẫu, tích cực và đi đầu trong việc giảm thiểu chất thải nhựa, hạn chế tối đa việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần (bao gồm túi nylon khó phân hủy, bao gói nhựa thực phẩm, chai lọ nhựa, ống hút, hộp xốp đựng thực phẩm, cốc và bộ đồ ăn...); vận động gia đình, người thân, bạn bè cùng hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa, không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần.
Các cơ quan, đơn vị thực hiện không sử dụng băng rôn, khẩu hiệu, chai, cốc, ống hút, bát, đũa nhựa... dùng một lần tại công sở và trong các hội nghị, hội thảo, cuộc họp và ngày lễ, ngày kỷ niệm và các sự kiện khác; ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.
Các cơ quan, đơn vị, địa phương phải tiên phong, gương mẫu thực hiện phân loại rác thải tại nguồn ngay tại công sở, bố trí thùng rác để phân loại rác thải, chất thải nhựa và các chất thải khác có thể tái chế không được để lẫn với chất thải hữu cơ, khuyến khích xây dựng và thực hiện các mô hình kiểu mẫu để làm cơ sở nhân rộng cho các cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực và địa bàn quản lý. Các cơ quan, đơn vị thường xuyên quán triệt, phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức cho công chức, viên chức, người lao động về phân loại, thu gom, giảm thiểu chất thải nhựa. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị để phối hợp các tổ chức, cá nhân có liên quan vận động người dân hạn chế hoặc không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần để bảo vệ môi trường.
Các sở, ban ngành, đoàn thể cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 4058/KH-UBND ngày 06/9/2019 của UBND tỉnh về giảm thiểu sử dụng và phòng chống rác thải nhựa trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
Sở Tài nguyên và Môi trường: Tăng cường thực hiện các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về giảm thiểu chất thải nhựa, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý chất thải nhựa; phối hợp với các đơn vị truyền hình, báo chí... xây dựng các tin, bài về hoạt động, phong trào, mô hình chống chất thải nhựa, giảm thiểu chất thải nhựa, phân loại và thu gom chất thải nhựa.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong công tác quản lý rác thải, rác thải nhựa, kiểm soát chặt chẽ các hoạt động phát thải, thu gom, tái chế, tái sử dụng và xử lý chất thải, chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh.
Sở Tài chính: Phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị, địa phương có liên quan tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí cho hoạt động triển khai công tác quản lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật và phù hợp với khả năng cân đối ngân sách của tỉnh.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Hướng dẫn các địa phương thực hiện việc giảm thiểu, thu gom, tái chế chất thải nhựa trong ngành trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản; đề xuất các giải pháp thu hồi các ngư cụ như lưới, phao bị thất lạc, thải bỏ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, phân bón, thức ăn chăn nuôi..., hướng dẫn người dân sử dụng các sản phẩm thay thế túi nilông khó phân hủy và đồ nhựa dùng một lần từ nông sản,
Sở Công thương: Vận động các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng, chợ dân sinh trên địa bản cam kết giảm thiểu chất thải nhựa, hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần hoặc thay thế bằng các sản phẩm thân thiện môi trường, không cung cấp miễn phí túi nylon cho khách hàng hoặc chuyển từ sử dụng túi nylon khỏ phân hủy sang các loại túi khác thân thiện với môi trường
Sở Giáo dục và Đào tạo: Bố trí hoặc chỉ đạo bố trí các thùng thu gom, phân loại rác và tập huấn, hướng dẫn phân loại rác tại trường học, cơ sở giáo dục, đào tạo. Nghiên cứu, tăng cường đưa nội dung về giáo dục phân loại chất thải tại nguồn, giảm thiểu chất thải nhựa vào chương trình giảng dạy và các hoạt động giáo dục khác.
Sở Y tế: Bố trí hoặc chỉ đạo bố trí các thùng thu gom, phân loại rác và tập huấn, hướng dẫn phân loại rác tại các cơ sở y tế.
Tiếp tục chỉ đạo thực hiện kế hoạch phân loại, giảm thiếu chất thải nhựa tại các bệnh viện, cơ sở y tế.
Sở Khoa học và Công nghệ: Tăng cường công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học, chuyển giao - công nghệ sản xuất vật liệu thân thiện với môi trường, nhằm thay thế nhựa trong sản xuất, kinh doanh như: vật liệu nhựa sinh học (bio plastic), ứng dụng công nghệ dùng xenlulo, thay thế vật liệu nhựa bằng giấy;
Thúc đầy, hỗ trợ các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và công nghệ liên quan đến tái chế và xử lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh.Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch: Khuyến khích, vận động giảm thiếu sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy trong các cơ sở kinh doanh, dịch vụ lưu trú du lịch và dịch vụ du lịch khác tại các khu, điểm du lịch, các cơ sở thể dục thể thao, các trung tâm huấn luyện và thi đấu thể thao.
Áp dụng tiêu chuẩn giảm thiểu sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy trong các cơ sở kinh doanh, dịch vụ lưu trú du lịch và dịch vụ du lịch khác sau khi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nghiên cứu bổ sung.
Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Quảng Trị: Chủ trì hoặc phối hợp các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện chương trình truyền thông, tuyên truyền về giảm thiểu chất thải nhựa, phân loại, thu gom, tái chế, xử lý chất thải nhựa; phát hiện các tổ chức, cá nhân, mô hình hay, thiết thực để phổ biến, tuyên truyền, nhân rộng.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể cấp tỉnh: Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan xây dựng phong trào, liên minh chống chất thải nhựa; Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các thành viên, hội viên, đoàn viên tích cực tham gia vào phong trào hạn chế hoặc không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần để bảo vệ môi trường. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về giảm thiểu chất thái nhựa, phân loại chất thải, chất thải nhựa.
Phối hợp các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội xây dựng phong trào, liên minh chống chất thải nhựa; vận động người dân, cộng đồng dân cư hạn chế hoặc không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần (bao gồm túi ni lông khó phân hủy, bao gói nhựa thực phẩm, chai lọ nhựa, ống hút, hộp xốp đựng thực phẩm, cốc và bộ đồ ăn...) để bảo vệ môi trường; Vận động các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng, chợ dân sinh, khách sạn, nhà hàng, quán nước, khu du lịch và các cơ sở sản xuất, kinh doanh, du lịch... trên địa bàn cam kết giảm thiểu chất thải nhựa, hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần hoặc thay thế bằng các sản phẩm thân thiện môi trường; không cung cấp miễn phí túi ni lông cho khách hàng hoặc chuyển từ sử dụng túi ni lông khó phân hủy sang các loại túi khác thân thiện với môi trường;
Tăng cường năng lực, hiệu quả công tác thu gom, xử lý chất thải rắn; thực hiện thu gom và xử lý riêng các loại chất thải đã được phân loại (bao gồm cả chất thải nhựa). Thực hiện thu phí dịch vụ thu gom rác đối với các tiểu thương tại các chợ dân sinh truyền thống.
Triển khai thực hiện phân loại chất thải tại nguồn; bố trí hoặc chỉ đạo bố trí các thùng thu gom, phân loại rác và tập huấn, hướng dẫn phân loại rác tại các khu vực công cộng như bến xe, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ dân sinh, công viên, quảng trường, khu du lịch, danh lam thắng cảnh...,
Tổ chức và thực hiện các biện pháp kỹ thuật để thu gom chất thái nhựa trên các sông, rạch, kênh, mương.. tiên hành và xã hội hóa các hoạt động thu gom, xử lý chất thải nhựa trên sống, suối và các hồ, ao trong khu đô thị, khu dân cư,
Chỉ đạo tăng cường việc kiểm tra tuân thủ chính sách thuế bảo vệ môi trường, các quy định môi trường của các cơ sở cung cấp túi ni lông cho các chợ dân sinh và cửa hàng buôn bán nhỏ; tăng cường thanh tra, kiểm soát chặt chẽ các làng nghề, cơ sở tái chế nhựa không bảo đảm các yêu cầu về bảo vệ môi trường. Về tổ chức thực hiện: Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các đoàn thể cấp tỉnh, các cơ quan chuyên môn, cơ quan thuộc UBND tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ và nội dung của Chỉ thị để xây dựng Kế hoạch thực hiện cụ thể; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh (thông qua Sở Tài nguyên và Môi trường) trước ngày 30 tháng 11 hàng năm.
Giao Sở Tài nguyên và Môi trường theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc việc triển khai thực hiện Chỉ thị, tham mưu UBND tỉnh tổng hợp kết quả thực hiện Chỉ thị số 33/CT-TTg ngày 20/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường theo quy định.