Sáng 28/8, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi).
Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số nội dung lớn của dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết về tên gọi của dự thảo Luật, hiện còn 2 loại ý kiến khác nhau.
Loại ý kiến thứ nhất đồng ý đổi tên luật thành Luật Căn cước và cho rằng việc sử dụng tên gọi này có những ưu điểm là thể hiện bao quát, đầy đủ các chính sách được đề xuất khi đề nghị bổ sung dự án Luật vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; thể hiện đúng bản chất của công tác quản lý căn cước; không tác động đến vấn đề quốc tịch cũng như địa vị pháp lý của công dân; không tác động đến các luật khác.
[Đề xuất đổi "quê quán" thành "nơi sinh" trên căn cước công dân]
Tuy nhiên, việc đổi tên Luật có hạn chế là tác động đến tâm lý một bộ phận người dân, lo ngại sẽ phải thay đổi thẻ căn cước công dân, thay đổi các thủ tục hành chính sử dụng thẻ căn cước công dân, không bảo đảm sự ổn định của chính sách; tác động đến đại đa số công dân Việt Nam hiện đang được cấp và sử dụng thẻ căn cước công dân.
Loại ý kiến thứ hai đề nghị giữ tên luật là Luật Căn cước công dân và cho rằng tên gọi này đã sử dụng ổn định, góp phần giữ ổn định các quy định của pháp luật hiện hành, các loại giấy tờ, thủ tục hành chính, dân sự.
Tên gọi Luật Căn cước công dân gắn với tên gọi thẻ căn cước công dân, thể hiện địa vị pháp lý là công dân Việt Nam với đầy đủ quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam.
Hạn chế của phương án này là thể hiện không đầy đủ chính sách sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật này, chưa phù hợp, bao quát đầy đủ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với loại ý kiến thứ nhất.
Tán thành phương án đổi tên thành Luật Căn cước, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng tên gọi Luật Căn cước phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng quy định trong dự thảo Luật, gồm cả công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch, phù hợp với chính sách, mục tiêu, định hướng khi xây dựng luật. Việc bổ sung đối tượng áp dụng là cần thiết cho công tác quản lý con người, an ninh trật tự, mang tính nhân văn sâu sắc.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết hiện nay có khoảng 31.000 người gốc Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Họ đang hiện hữu, sinh sống, là một phần của cộng đồng. Phần nhiều là những đối tượng yếu thế, dễ bị tổn thương, người nghèo, không nghề nghiệp, không nhà cửa… Nếu không có căn cước, không có gì chứng minh về nhân thân, lai lịch, đặc điểm nhận dạng, họ sẽ đứng bên lề xã hội, không được hưởng chế độ an sinh, dẫn đến nhiều hệ lụy, tạo ra nhiều gánh nặng xã hội.
Đại biểu nhấn mạnh việc mở rộng cấp căn cước với các đối tượng này sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý của các cơ quan chức năng, đồng thời cũng giúp những đối tượng này ổn định cuộc sống, có giấy tờ hợp pháp để tham gia các hoạt động xã hội, được hưởng các chế độ an sinh cần thiết.
Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu rõ thực tiễn đang đòi hỏi phải cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, nhằm bảo đảm chính sách xã hội cho đối tượng này.
Thống nhất tên gọi là Luật Căn cước, đại biểu Lò Thị Luyến (Điện Biên) cho rằng các đối tượng điều chỉnh trong dự thảo Luật gồm có người gốc Việt Nam sinh sống tại Việt Nam từ 6 tháng trở lên.
Đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên Lò Thị Luyến phát biểu. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)Đại biểu đề nghị giải thích rõ khái niệm “người gốc Việt Nam” trong phần giải thích từ ngữ. Tại khu vực biên giới, những trường hợp không phải người gốc Việt mà là cư dân của các nước lân cận sang thì có nên cấp giấy chứng nhận, căn cước cho họ hay không? Đại biểu lưu ý, vấn đề này cần nghiên cứu kỹ lưỡng.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết các đại biểu cơ bản tán thành với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số vấn đề lớn của dự thảo Luật. Các đại biểu cho ý kiến về tên gọi; phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật; khái niệm người gốc Việt Nam; nên cấp căn cước hay cấp giấy chứng nhận, hoặc loại giấy tờ nào cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch…
“Dù lựa chọn phương án nào cũng cần thiết kế quy định việc cấp một loại giấy tờ phù hợp thực tiễn đối với người gốc Việt nhưng chưa xác định được quốc tịch Việt Nam,” Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ, có ý kiến chính thức bằng văn bản về vấn đề tên gọi của Luật, báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6 vào tháng 10 tới./.