Sáng 26/11, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang trình bày Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2024.
Báo cáo cho thấy tội phạm về môi trường giảm nhưng số vụ trật tự xã hội năm qua tăng 12%; các vụ án tham nhũng, chức vụ được phát hiện, điều tra tăng hơn 20%. Trong khi đó, công tác phòng ngừa tội phạm được đánh giá là “chưa mang lại hiệu quả cao.”
Số vụ phạm tội trật tự xã hội tăng hơn 12%
Theo báo cáo, tình hình tội phạm về trật tự xã hội tiếp tục diễn biến phức tạp, số vụ phạm tội tăng 12,53%. Tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ phạm tội về trật tự xã hội, đạt 83,48%; trong đó án rất nghiêm trọng (khung hình phạt từ 7 – 15 năm) đạt 95,15%, án đặc biệt nghiêm trọng (khung tối đa tử hình) đạt 97,08%.
Tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu tiếp tục diễn biến phức tạp trên nhiều lĩnh vực ở hầu hết địa phương. Số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ được phát hiện, điều tra, xử lý nhiều hơn 20,55%; số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế ít hơn 2,4%, còn số vụ buôn lậu nhiều hơn 8,25%.
Báo cáo cũng thể hiện tình hình tội phạm và tệ nạn về ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp. Lực lượng chức năng đã triệt phá nhiều đường dây ma túy lớn, xuyên quốc gia, các tụ điểm ma túy; chuyển hóa các địa bàn phức tạp về ma túy tại cơ sở. Số vụ phạm tội về ma túy được phát hiện, xử lý nhiều hơn 2,49%.
Tội phạm xuyên quốc gia có tổ chức là cản trở lớn đối với hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực Đông Nam Á, trong đó nghiệm trọng nhất là vấn nạn buôn bán ma túy, buôn bán người và tội phạm mạng.
Tội phạm sử dụng công nghệ cao tiếp tục gia tăng với nhiều phương thức, thủ đoạn phạm tội mới. Lực lượng chức năng đã ngăn chặn truy cập trên 23.500 trang mạng, tài khoản mạng xã hội có hành vi vi phạm pháp luật; khởi tố 1.521 vụ, 658 đối tượng phạm tội.
Tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm xảy ra trên nhiều lĩnh vực, địa bàn. Số vụ phạm tội về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm được phát hiện, xử lý ít hơn 53,46%.
Báo cáo chỉ rõ, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật vẫn còn diễn biến phức tạp; công tác phòng ngừa tội phạm "chưa mang lại hiệu quả cao." Tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Vi phạm trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm, công tác tạm giữ, tạm giam tuy giảm nhưng vẫn còn một số trường hợp phải xử lý hình sự.
Trật tự an toàn xã hội còn phức tạp, số vụ tai nạn giao thông, cháy, nổ tăng, xảy ra một số vụ làm nhiều người chết, bị thương... Vi phạm hành chính còn diễn ra trên nhiều lĩnh vực.
Bộ trưởng Bộ Công an cũng thông tin công tác quản lý xuất nhập cảnh tiếp tục được duy trì, đảm bảo. Đẩy mạnh phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo; quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự... Tuy nhiên, tình hình tai nạn giao thông, cháy nổ tiếp tục gia tăng; xảy ra một số vụ đặc biệt nghiêm trọng, làm chết và bị thương nhiều người.
Giải cứu gần 1.500 công dân từ Myanmar về nước
Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết trong thời gian qua các bộ, ngành, địa phương tiếp tục phối hợp, tham mưu, tổ chức hợp tác với các cơ quan, tổ chức quốc tế, các tỉnh giáp biên về công tác phòng, chống tội phạm; phòng, chống mua bán người; phòng, chống ma túy. Thực hiện công tác bảo hộ công dân, giải cứu gần 1.500 công dân từ Myanmar về nước.
Cũng theo Bộ trưởng, thời gian qua công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được thực hiện đúng quy định của pháp luật; tỷ lệ giải quyết đạt 86,05%. Cơ quan điều tra các cấp đã thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong công tác điều tra, xử lý tội phạm, công tác bắt, giam, giữ; các yêu cầu, nhiệm vụ về công tác điều tra, xử lý tội phạm; góp phần phòng ngừa sai phạm, tiêu cực trong hoạt động điều tra.
Bên cạnh đó, các vụ việc vi phạm hành chính cơ bản được lực lượng chức năng phát hiện và xử lý kịp thời, bảo đảm đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, số vụ xử phạt vi phạm hành chính tăng 2,12%.
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. (Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN)
Về giải pháp phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho hay dự báo tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp. Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, Chính phủ tập trung chỉ đạo, thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên chủ yếu là do điều kiện phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật tiếp tục gia tăng; vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu một số cơ quan, tổ chức, đơn vị chưa đề cao.
Các nguồn lực cho công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; năng lực, trình độ, ý thức trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Năm 2025, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết Chính phủ tiếp tục chỉ đạo chủ động nâng cao chất lượng công tác nắm, phân tích, dự báo tình hình, tham mưu chiến lược từ sớm, từ xa... Triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch, phương án bảo đảm an ninh, an toàn.
Tập trung phát hiện, ngăn chặn, vô hiệu hóa âm mưu, hoạt động khủng bố, phá hoại, kích động biểu tình gây rối an ninh, trật tự của các thế lực thù địch, phản động, số đối tượng chống đối. Chỉ đạo chính quyền các cấp giải quyết có hiệu quả các vụ tranh chấp, khiếu kiện ngay từ sớm, từ cơ sở.
Tập trung nhận diện và chủ động triển khai các giải pháp kiềm chế tội phạm bền vững, phấn đấu theo chỉ tiêu đã đề ra. Tấn công trấn áp mạnh, quyết liệt với các loại tội phạm; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra, xử lý tội phạm, khẩn trương khắc phục dứt điểm các hạn chế, vi phạm đã được chỉ ra.
Ngoài ra đẩy mạnh tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm về trật tự, an toàn giao thông và phòng, chống cháy, nổ; bảo đảm an ninh, an toàn cơ sở giam, giữ./.