Delta là biến thể của virus SARS-CoV-2 có khả năng lây lan nhanh nhất, mạnh nhất và đáng sợ nhất mà thế giới đang phải đối mặt, là nhận định được 10 chuyên gia hàng đầu về COVD-19 đưa ra trong một cuộc phỏng vấn mới được hãng Reuters công bố.
Theo các chuyên gia trên, khả năng bảo vệ của các vaccine ngừa COVID-19 hiện nay vẫn rất mạnh mẽ, giúp giảm nguy cơ bệnh diễn biến nặng và phải nhập viện khi mắc các biến thể của virus SARS-CoV-2. Những người chưa được tiêm phòng vẫn thuộc diện nguy cơ cao nhất.
Tuy nhiên, lo ngại lớn nhất hiện nay là biến thể Delta, lần đầu tiên được phát hiện ở Ấn Độ, không phải ở việc nó khiến bệnh diễn biến nặng hơn, mà khả năng lây lan dễ dàng hơn, qua đó làm tăng số ca mắc và nhập viện ở những người chưa được tiêm chủng.
Các chuyên gia cũng cho biết nhiều bằng chứng cho thấy biến thể Delta có khả năng lây nhiễm ở những người đã được tiêm chủng đủ liều với tỷ lệ cao hơn so với các biến thể trước đó.
Nhà virus học Shane Crotty thuộc Viện Miễn dịch học La Jolla ở San Diego (Mỹ) lưu ý rằng biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn 50% so với biến thể Alpha được phát hiện lần đầu ở Anh.
Còn chuyên gia Eric Topol, Giám đốc Viện Nghiên cứu Scripps ở La Jolla, California (Mỹ), lại lưu ý rằng biến thể Delta có thời gian ủ bệnh ngắn hơn cùng số lượng hạt virus cao hơn nhiều và đây là một thách thức. Ông khuyến cáo những người đã được tiêm chủng vẫn cần cẩn thận, duy trì các biện pháp bảo vệ sức khỏe cá nhân.
Hiện nay, biến thể Delta khiến nhiều nơi ở châu Á và châu Phi đều ghi nhận số ca mắc mới kỷ lục, trong đó có cả những quốc gia trước đó từng kiểm soát tương đối tốt dịch bệnh.
Trở về điểm xuất phát
Vào thời kỳ đầu của đại dịch COVID-19, trước khi biến thể Delta xuất hiện, các nhà khoa học ước tính, khoảng 2/3 dân số thế giới cần được miễn dịch, nhờ tiêm vaccine hoặc kết hợp giữa tiêm vaccine và những ca mắc COVID-19 trước đó để ngăn chặn virus SARS-CoV-2. Nếu đạt được mục tiêu đó, COVID-19 sẽ trở thành một dịch bệnh giống như cúm mùa và hiếm khi nào có thể khiến hệ thống y tế quá tải.
Tuy nhiên, sự lây lan của biến thể Delta trên khắp thế giới đã làm thay đổi mọi thứ. Những ước tính có thể đưa ra những con số khác nhau nhưng các nhà khoa học tin rằng, biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn chủng virus ban đầu khoảng 2-3 lần. Nếu như thiếu các biện pháp y tế công cộng nhằm làm giảm số ca mắc, cứ 10 người nhiễm chủng virus ban đầu thì trung bình sẽ lây cho 25 người khác. Với biến thể Delta, cứ 10 người mắc thì sẽ lây cho từ 60-70 người khác, một sự gia tăng đáng kể.
Sau khi số ca mắc tăng gấp 6 lần, Hà Lan đã phải đóng cửa các hộp đêm vào tháng này sau khi chỉ vừa mở cửa trở lại hồi cuối tháng 6. Việc đeo khẩu trang và thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội vẫn được duy trì ở Pháp, Đức và Italy.
Tại Mỹ, biến thể Delta đã khiến xu hướng giảm số ca mắc hằng ngày chấm dứt. Theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins, số ca mắc trung bình trong 7 ngày đã vượt quá 49.000, gấp đôi con số trước đó chỉ 10 ngày. Hạt Los Angeles, khu vực đông dân nhất của Mỹ đã phải tái áp đặt quy định đeo khẩu trang trong nhà sau khi chứng kiến sự gia tăng ca mắc mới.
Tại châu Phi, nơi có chưa tới 1,5% trong số 1,3 tỷ dân được tiêm vaccine, sự gia tăng kỷ lục số ca mắc trong những tuần gần đây đã làm quá tải các bệnh viện và khiến cho những nghĩa địa ở Zambia và Namibia không còn chỗ chôn. Tuần trước, Nam Phi đã vượt 10.000 ca tử vong vì COVID-19.
Các quốc gia như Nam Phi, Uganda và Namibia đều phải tái áp dụng các biện pháp phong tỏa.
Khi Nam Phi trải qua sự gia tăng kỷ lục số ca mắc mới gần đây, các nhà khoa học đã nhận ra một thực tế rằng những kháng thể được tạo ra sau khi nhiễm biến thể Beta không có hiệu quả vô hiệu hóa biến thể Delta. Với khả năng lây nhiễm cao của biến thể Delta, các nhà dịch tễ học cho biết Nam Phi vẫn dễ tổn thương như khi bắt đầu đại dịch.
"Chúng tôi về cơ bản đã quay trở về điểm xuất phát", Juliet Pulliam, người chỉ đạo Trung tâm Phân tích và Xây dựng mô hình dịch bệnh của Nam Phi đánh giá.
Tại châu Á, Hàn Quốc đã thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt nhất khi trải qua làn sóng bùng phát số ca mắc lớn nhất kể từ khi dịch bệnh bùng phát. Các quy định mới cấm tụ tập trên 2 người sau 18h, hạn chế các thành viên tham dự đám cưới và đám tang, cấm khán giả tại các sự kiện thể thao và hầu hết các cửa hàng đều phải đóng cửa vào 22h.
Nhật Bản cũng chứng kiến sự gia tăng số ca mắc vào cuối tháng 6 khiến Thủ tướng Suga Yoshihide phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở Tokyo từ 12/7. Các biện pháp khẩn cấp, dự kiến mở rộng cho tới 22/8, sẽ kéo dài suốt Olympic Tokyo, sự kiện được tổ chức mà hầu như không có khán giả.
Đông Nam Á là khu vực đặc biệt dễ tổn thương bởi tỷ lệ tiêm vaccine thấp. Hầu hết các quốc gia đều có tỷ lệ tiêm vaccine đầy đủ chưa tới 15% dân số. Thậm chí, Singapore, quốc gia có tỷ lệ tiêm vaccine cao nhất khu vực với khoảng 50% dân số, cũng đang tập trung đối phó với sự gia tăng số ca mắc mới do biến thể Delta gây ra.
An Bình