Ngày 28/11, truyền thông sở tại cho biết sự đồng thuận trên đã đạt được trong một cuộc gặp "kênh sau" đầy căng thẳng cuối tuần qua, dưới sự chủ trì của quan chức đàm phán chính của Anh về Brexit, ông Oliver Robins.
Con số chính xác của “hóa đơn ly hôn” được bỏ ngỏ, nhưng sẽ dao động trong khoảng từ 45-55 tỷ euro, tùy thuộc vào cách tính toán của mỗi bên theo các phương pháp tính sẽ được thống nhất sau. Con số này sẽ chỉ được tính toán vào thời điểm Anh rời EU vào tháng 3/2019. Việc không đề cập trực tiếp đến khoản tiền cuối cùng này giúp Thủ tướng Anh Theresa May tránh vấp phải phản ứng của những người ủng hộ Brexit nhưng không muốn Anh phải trả quá nhiều tiền.
Kể từ khi đàm phán được khởi động hồi tháng 6 vừa qua, Chính phủ Anh nhiều lần khẳng định, nước này sẽ chỉ trả khoảng 20 tỷ euro cho việc tất toán các khoản tài chính với EU. Tất nhiên đây là điều mà EU không thể chấp nhận và dù chưa bao giờ đưa ra một số con số chính thức, song các nguồn tin đều khẳng định nghĩa vụ tài chính mà EU muốn Anh phải thực hiện lên tới 60 tỷ euro.
Sau “hóa đơn ly hôn”, Anh và EU có thể tập trung vào giải quyết 2 vướng mắc còn lại liên quan đến vai trò của Tòa án Công lý châu Âu (ECJ) trong việc bảo vệ quyền lợi của khoảng 3,2 triệu công dân EU tại Anh sau Brexit và biên giới giữa xứ Bắc Ireland thuộc Anh và Cộng hòa Ireland. Giải quyết 2 vấn đề này được dự báo là sẽ không hề dễ dàng đối với nước Anh.
Việc các nhà đàm phán Anh đưa ra một loạt những nhượng bộ then chốt đối với châu Âu, bất chấp phản ứng trong nước, cho thấy quyết tâm của Thủ tướng May nhằm tạo ra đột phá trong cuộc đàm phán tới. Việc Anh chấp nhận trả đến hơn 50 tỷ euro sẽ khiến EU cũng không thể “làm căng đến cùng” trong 2 vấn đề còn lại.
Tại Hội nghị cấp cao dự kiến vào ngày 14-15/12 tới, các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ ra quyết định liệu có mở giai đoạn đàm phán thứ 2 hay không. Trước đó hôm 24/11, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk đã cho Thủ tướng Anh Theresa May thời hạn 10 ngày để chứng tỏ những tiến bộ đầy đủ từ phía Anh trên tất cả các vấn đề. Hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ gặp nhau vào ngày 4/12 tới để đánh giá tiến trình đàm phán.
Ông Donald Tusk nhấn mạnh: “Tình hình hiện nay chưa đến mức để tôi có thể khẳng định chúng ta đã đạt đủ những bước tiến để có thể chuyển sang giai đoạn đàm phán tiếp theo về mối quan hệ trong tương lai. Chúng tôi sẽ nhìn thấy điều này trong vài ngày tới. Tôi sẽ có cuộc gặp với Thủ tướng Anh Theresa May tại Brussels vào ngày 4/12 và sau đó tôi sẽ xem xét liệu chúng ta có thể tiến lên hay lại dậm chân tại chỗ.
An Bình