Ngày 28/6, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Tín Nghĩa (TNB) cho vay sai quy định 2.700 tỷ đồng trước khi ngân hàng này được sáp nhập vào Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) vào năm 2012.
Tòa đã tuyên phạt 5 bị cáo trong vụ án này về cùng tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” gồm Phan Thanh Long (sinh năm 1954, cựu Tổng Giám đốc TNB) và Nguyễn Thị Phi Yến (sinh năm 1974, cựu Trưởng phòng giao dịch Bạch Mai, TNB) cùng mức 42 tháng tù; 3 bị cáo còn lại thuộc Công ty chứng khoán Trường Sơn (TSS) gồm Hoàng Minh Sơn (sinh năm 1956, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị) lĩnh 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, Hồ Hoài Nam (sinh năm 1977, cựu Tổng Giám đốc) và Nguyễn Trung Thành (sinh năm 1980, cựu Phó Tổng Giám đốc) đều nhận án 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Ngoài án phạt tù, Tòa còn tuyên buộc bị cáo Hoàng Minh Sơn phải bồi thường số tiền lãi phát sinh là hơn 18 tỷ đồng.
Theo cáo trạng, tháng 12/2011, Ngân hàng Nhà nước có quyết định hợp nhất 3 Ngân hàng thương mại cổ phần Đệ Nhất, Sài Gòn, Việt Nam Tín Nghĩa thành Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB).
Vụ án xảy ra trước khi Ngân hàng Tín Nghĩa bị hợp nhất thành SCB.
Cụ thể, giai đoạn 2008-2009, TNB thực hiện việc cho vay chiết khấu giấy tờ có giá theo Quyết định số 03/2008/QĐ-NHNN.
Phòng giao dịch Bạch Mai Ngân hàng Tín Nghĩa do Nguyễn Thị Phi Yến làm Giám đốc đã chủ động trao đổi với Công ty chứng khoán Trường Sơn về việc hợp tác cho vay ứng trước tiền bán chứng khoán.
Theo hợp đồng hợp tác, cho vay ứng trước tiền bán chứng khoán được hiểu là Ngân hàng Tín Nghĩa cho các khách hàng đầu tư chứng khoán của TSS vay tiền để mua chứng khoán niêm yết. Tài sản bảo đảm và nguồn trả nợ là từ nguồn thu từ việc bán chứng khoán đã mua.
Quá trình triển khai thực hiện hợp đồng hợp tác với TSS, từ ngày 31/5/2010 đến ngày 14/9/2011, phòng giao dịch Bạch Mai đã giải ngân cho TSS tổng số tiền hơn 2.700 tỷ đồng.
Tính đến ngày 31/10/2011, TSS còn nợ gốc hơn 43 tỷ đồng và nợ lãi 1,7 tỷ đồng không có khả năng thanh toán.
Trong số các hồ sơ cho vay ứng trước tiền bán có nhiều hồ sơ được lập khống nhằm rút vốn ngân hàng.
Tại Cơ quan điều tra, bị cáo Hồ Hoài Nam, Nguyễn Trung Thành khai rằng theo ủy quyền của bị cáo Hoàng Minh Sơn, Nam và Thành đã chỉ đạo nhân viên lấy thông tin từ khách hàng, lập hồ sơ khống và ký giả chữ ký khách hàng khống để vay vốn ngân hàng lấy tiền phục vụ hoạt động kinh doanh.
Cựu Giám đốc phòng giao dịch Bạch Mai Nguyễn Thị Phi Yến đã không chỉ đạo kiểm tra hồ sơ vay vốn, không kiểm tra việc sử dụng vốn vay dẫn đến không phát hiện các hồ sơ vay vốn giả.
Cơ quan điều tra xác định nhóm bị cáo TSS đã lập khống 1.558 xác nhận kết quả giao dịch để làm giả 1.691 bộ hồ sơ dẫn đến TNB giải ngân hơn 2.700 tỷ đồng. Số tiền này được TSS sử dụng để đảo nợ, chuyển tiền vào các công ty của bị cáo Hoàng Minh Sơn theo các hợp đồng thuê nhà, sửa chữa văn phòng, ủy thác mua trái phiếu Chính phủ và chi cho các hoạt động khác của công ty.
Cơ quan giám định kết luận chữ ký trong giấy đề nghị ứng trước tiền bán của 10 khách hàng mà Cơ quan điều tra yêu cầu giám định là chữ ký giả mạo.
Xác minh tại Ủy ban chứng khoán cho thấy tại các ngày từ 12 đến 14/9/2011, có 28 xác nhận kết quả giao dịch chứng khoán là không có thật, không có tên khách hàng, không có giao dịch.
Trong vụ án này, Hồ Hoài Nam, Nguyễn Trung Thành có vai trò đồng phạm giúp sức cho Phan Thanh Long, Hoàng Minh Sơn và Nguyễn Thị Phi Yến thực hiện hành vi phạm tội vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Sau khi vụ án được khởi tố, từ ngày 11/3/2015 đến ngày 15/6/2015, bị cáo Hoàng Minh Sơn đã chuyển hơn 43 tỷ đồng và sau đó chuyển tiếp số tiền lãi hơn 1,7 tỷ đồng vào tài khoản SCB để trả số tiền nợ gốc, lãi của Công ty TSS tại TNB./.
Về khắc phục hậu quả vụ án, Tòa tuyên buộc các bị cáo cùng Công ty Kenmark phải bồi thường tổng cộng hơn 180 tỷ đồng cho BIDV; tòa ghi nhận các bị cáo đã nộp khắc phục hậu quả hơn 3,3 tỷ đồng.