Vụ việc xảy ra vào ngày 25-12-2018, khi bệnh nhân Nguyễn Văn Nhật (48 tuổi, Triệu Phong, Quảng Trị) được đưa vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị trong tình trạng ngộ độc rượu đến hôn mê và rất nguy kịch. Để cứu nạn nhân qua cơn nguy hiểm, bác sĩ Lê Văn Lâm, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị đã cho truyền dần dần vào cơ thể bệnh nhân tất cả 15 lon bia.
Theo bác sĩ Lâm, tình trạng bệnh nhân khi đó thì cách điều trị tốt nhất là sử dụng rượu Etylic tinh chế truyền trực tiếp vào đường tĩnh mạch. Nhưng trình trạng cấp cứu lúc đó không thể mua loại rượu này ngoài thị trường. Hơn thế, việc đảm bảo rượu chỉ chứa Etylic hay có thêm Metylic rất khó xác định. Trong khi bản chất của bia cũng có Etylic nên bác sĩ đã quyết định dùng bia để truyền cho bệnh nhân qua đường tiêu hóa, thay vì rượu. Do lượng nước lớn đưa vào cơ thể trong thời gian ngắn, các bác sĩ phải theo dõi, kiểm soát chặt chẽ.
Bác sĩ Lâm cho biết thêm, khi đó bệnh nhân bị biến chứng của ngộ độc rất nặng với xuất huyết đường tiêu hóa. Khi các bác sĩ đặt ống vào dạ dày, máu đã trào ra. “Vì thế, nếu có rượu chưa chắc chúng tôi dám bơm vào, vì việc này có thể cứu sống bệnh nhân nhưng đường tiêu hóa bị chảy máu quá nhiều.” - Bác sĩ Lâm cho hay.
Về vấn đề này, ông Trần Văn Thành -Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Trị cho biết việc các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa Quảng Trị, sử dụng bia để cứu sống bệnh nhân ngộ độc rượu là có cơ sở khoa học.
|
 |
| Thăm khám cho một bệnh nhân bị ngộ độc rượu |
Chiều 10-1, Bộ Y tế cũng cho biết, theo tài liệu Hướng dẫn chẩn đoán và xử trí ngộ độc (Ban hành kèm theo Quyết định số 3610/QĐ-BYT ngày 31.8.2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế), với bệnh nhân bị ngộ độc rượu, thì thuốc giải độc đặc hiệu là Ethanol và fomepizole (4-methylpyrazole) vì ngăn cản việc methanol chuyển hóa thành các chất độc (axit formic và format), methanol tự do sẽ được đào thải khỏi cơ thể qua thận hoặc lọc máu. Khi ngừng các thuốc này hoặc dùng không đủ và bệnh nhân không được lọc máu, methanol tiếp tục chuyển hóa và gây độc.
Phác đồ điều trị của Bộ Y tế cũng lưu ý: Ethanol hoặc fomedizole nên dùng ở các bệnh nhân sẽ và đang được lọc máu liên tục hoặc trong thời gian chờ đợi lọc máu thẩm tách, để ngăn chặn quá trình chuyển hóa gây độc tiếp diễn của methanol trong khi chưa được loại bỏ khỏi cơ thể. Tuy Ethanol hiệu quả, rẻ tiền nhưng có một số tác dụng phụ (tác dụng trên thần kinh trung ương, hạ đường huyết, rối loạn nƣớc điện giải. Chế phẩm ethanol tĩnh mạch dễ dùng cho bệnh nhân hơn, dễ theo dõi và điều chỉnh liều hơn ethanol đường uống. Còn Fomepizole hiệu quả, dễ dùng và theo dõi nhưng rất đắt tiền.
Phác đồ của Bộ Y tế cũng hướng dẫn cách dùng ethanol đường uống cho người ngộ độc rượu là: Loại ethanol sử dụng là loại rượu uống, sản phẩm đảm bảo an toàn và có ghi rõ độ cồn, pha thành rượu nồng độ 20% với liều ban đầu 800 mg/kg, uống có thể pha thêm đường hoặc nước quả, hoặc nhỏ giọt qua sonde dạ dày. Việc xử trí ngộ độc rượu bằng rượu cũng đã được nêu trong các tài liệu “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh nội khoa” của PGS. Nguyễn Quốc Anh, GS. Ngô Quý Châu (NXB Y học, Hà Nội) và 2 cuốn “Ngộ độc cấp ethanol và methanol” và “Chống độc cơ bản” của Ths. Nguyễn Trung Nguyên (NXB Y học).
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai thì việc truyền bia để giải độc rượu đúng là một phương pháp chữa trị. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được áp dụng tại các cơ sở y tế, do các bác sĩ có chuyên môn thực hiện. Việc lựa chọn phương pháp giải độc còn phải căn cứ vào nồng độ methanol gây ngộ độc trong cơ thể bệnh nhân. Vì vậy, người dân tuyệt đối không tự ý dùng bia để giải độc sau khi uống rượu.
Khuyến cáo của Ths. Nguyễn Trung Nguyên là hoàn toàn đúng, bởi không phải ai cũng có thể sử dụng liều truyền bia như nhau khi bị ngộ độc rượu. Vì cơ thể mỗi người mỗi khác, chưa kể mức độ ngộ độ của người nghiện và người không nghiện rượu cũng khác nhau. Do đó, tài liệu Hướng dẫn chẩn đoán và xử trí ngộ độc của Bộ Y tế cũng qui định rất kỹ về liều dùng ethanol với từng bệnh nhân nghiện rượu hay không nghiện rượu, liều duy trì trong và sau khi lọc máu, đồng thời bác sĩ phải theo dõi rất kỹ tình trạng bệnh nhân về tri giác, nôn, uống thuốc, tình trạng hô hấp, mạch, huyết áp, đường máu, điện giải máu. Bên cạnh đó còn phải có thuốc hỗ trợ để thúc đẩy quá trình giải độc của cơ thể.
Sử dụng ethanol để điều trị cho người ngộ độc rượu không phải là chuyện lạ mà là biện pháp khoa học nhưng phải được thực hiện trong cơ sở y tế với các điều kiện chặt chẽ. Đó là khuyến cáo của các chuyên gia.
Thanh Hằng