Báo cáo tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Quân Chính, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: Sau khi chính phủ hai nước Việt Nam và Lào ký “Thỏa thuận Hà Nội năm 2007”, chính quyền và các cơ quan chức năng của hai tỉnh Quảng Trị và Savannakhet đã tăng cường chỉ đạo, phối hợp thực hiện trên các lĩnh vực và đã đạt được những kết quả tích cực.
Trên lĩnh vực xuất nhập khẩu đã có những bước phát triển đáng kể với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 261,7 triệu USD trong năm 2010 tăng lên 476,917 triệu USD trong năm 2014. Trên lĩnh vực giao thông vận tải, tiếp tục có những chuyển biến bằng việc tạo sự thông thoáng về thủ tục và hiện tỉnh Quảng Trị có 3 tuyến vận tải hành khách cố định đi Lào gồm Đông Hà - Viên Chăn, Đông Hà - Pakse, Lao Bảo -Pakse; 5 đơn vị vận chuyển hành khách theo hợp đồng; 47 đơn vị trongđó có 5 hợp tác xã và 42 doanh nghiệp với 67 phương tiện tham gia vận tải hàng hóa.
Về hợp tác kinh tế, Quảng Trị hiện có 5 dự án đầu tư tại Lào với tổng vốn đầu tư đăng ký là 167.000.000 USD. Các dự án của Quảng Trị triển khai tại Lào đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương như tạo việc làm, nâng cao năng lực lao động, tạo thu nhập, cải thiện đời sống người dân.
Bên cạnh đó Quảng Trị đã cung cấp điện sinh hoạt và sản xuất cho tất cả cư dân vùng biên giới của hai tỉnh Savannakhet và Salavan. Trên lĩnh vực hợp tác trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và quản lý chất lượng hàng hóa qua biên giới Việt Nam - Lào được phối hợp thường xuyên đã nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và các loại tội phạm một cách tích cực, đặc biệt là đấu tranh chống tội phạm về ma túy, góp phần xây dựng và bảo vệ biên giới hòa bình, hữu nghị.
Về kết quả triển khai thực hiện mô hình kiểm tra “Một cửa, một lần dừng” tại cặp Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Densavan, sau hơn hai năm hoạt động đã bước đầu hoàn thiện cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật như nâng cấp nhà kiểm soát liên hợp khu vực giữa nhà ga Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo; nâng cấp nhà kiểm tra liên hợp khu vực phục vụ luồng nhập; đầu tư mở rộng địa điểm kiểm tra chung tại khu vực Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo và tổ chức kết nối đường truyền cáp quang mạng viễn thông phục vụ mô hình SWI/SSI từ ngày 7/1/2015 đến nay hoạt động luôn thông suốt, đảm bảo dung lượng, tốc độ truy cập.
Bên cạnh đó các thủ tục thông quan được tiến hành nhanh chóng, thuận lợi, rút ngắn được 40 - 50% thời gian; các thủ tục được thực hiện minh bạch, tạo được sự tự tin, nâng cao năng lực và sự hợp tác hoạt động của các cơ quan quản lý cửa khẩu biên giới.
Về tiến độ triển khai dự án cầu Xà Ợt, phía tỉnh Quảng Trị đảm nhận khoảng 2/3 khối lượng công trình với tổng mức đầu tư 32 tỷ đồng. Hiện công tác lập thủ tục, đấu thầu đang được tiến hành và dự kiến sẽ khởi công vào cuối tháng 6/2017 và dự kiến trong quý I/2018 sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng.
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi vẫn còn những khó khăn, vướng mắc như sự thay đổi về chính sách liên quan đến thương mại, đầu tư, xuất nhập khẩu, lao động, giao thông vận tải từ phía nước bạn Lào đã gây khó khăn cho người dân và các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu mặt hàng gỗ.
Từ đó, kiến nghị Chính phủ Lào xem xét, tạo điều kiện tháo gỡ những vướng mắc trên để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp tục thực hiện các dự án hợp tác; có chính sách cho các doanh nghiệp Việt Nam được nhập các lô gỗ đã có hợp đồng và chuyển tiền cho các đối tác tại Lào trước ngày Chỉ thị 15/CT-TTg của Thủ tướng Lào có hiệu lực.
Tháo gỡ các quy định về thủ tục cấp thẻ lao động, giấy tạm trú cho người nước ngoài, vốn pháp định đăng ký kinh doanh. Bãi bỏ quy định cấm phương tiện thô sơ, xe gắn máy của nhân dân khu vực biên giới, xe thùng rỗng qua lại các cửa khẩu.
Quy định thống nhất về niên hạn sử dụng đối với xe ô tô tải và quản lý chặt chẽ việc cấp, chuyển đổi biển số xe tải hết niên hạn sử dụng từ Việt Nam sang biển số Lào và đưa vào lưu hành có nguy cơ mất an toàn giao thông.
Bên cạnh đó, hai bên cần tiếp tục hoàn thiện quy trình kiểm tra, quy chế phối hợp giữa các ngành của mỗi bên và hai bên. Tiếp tục tháo gỡ những vướng mắc trong thực hiện quy trình kiểm tra giữa hai bên tại cặp Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo - Desavan để việc kiểm soát đúng với quy trình kiểm tra theo mô hình SWI/SSI đã được các bên ký kết.
Tiếp tục đầu tư hạ tầng cơ sở vật chất tại điểm kiểm tra chung theo hướng hiện đại, đáp ứng các yêu cầu đặt ra trong tình hình mới. Xóa bỏ các chốt, trạm kiểm tra trên Quốc lộ 9, trong đó kiến nghị chính quyền tỉnh Savannakhet và các ngành liên quan phía Lào cần sớm loại bỏ hoạt động của các chốt trạm từ Lao Bảo đến Savannakhet nhằm làm thông thoáng hoạt động trên EWEC và cửa khẩu quốc tế cả hai bên.
Thống nhất Mẫu giấy phép liên vận Việt - Lào phù hợp với yêu cầu của mô hình “Một cửa, một lần dừng” nhằm phù hợp với chủ trương đẩy mạnh cải cách hành chính chung và thông lệ quốc tế.
Kiến nghị chính quyền tỉnh Savannakhet cần chỉ đạo các ngành, địa phương liên quan rà soát, chấn chỉnh việc thu phí ngoài luồng, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Các ngành quản lý tại cửa khẩu của hai phía cần niêm yết công khai các khoản thu và mức thu phí, lệ phí theo quy định của đơn vị mình tại khu vực cửa khẩu.
Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Trần Nhật Thành, Vụ trưởng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ghi nhận sự phối hợp tích cực giữa hai tỉnh Savannakhet và Quảng Trị trong thực hiện thỏa thuận chung của hai nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xây dựng mối quan hệ láng giềng hữu nghị đặc biệt. Đồng thời mong muốn Chính phủ tiếp tục xem xét, tháo gỡ những bất cập hiện nay.
Phát biểu trao đổi trở lại, đồng chí Khăm Phởi Kẹo Kin Na Ly, Thứ trưởng, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Hợp tác Lào-Việt Nam tiếp thu những kiến nghị từ phía UBND tỉnh Quảng Trị, nhằm tiếp tục nghiên cứu, báo cáo với Chính phủ Lào để có hướng tháo gỡ trong thời gian tới.
Lê Minh