Nhằm nâng cao năng lực KH&CN của tỉnh làm nền tảng vững chắc và động lực góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh sản xuất và thúc đẩy tốc độ tăng trưởng nền kinh tế của tỉnh; đồng thời đổi mới tổ chức và hoạt động KH&CN phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, có chất lượng và tính hiệu quả cao, phấn đấu xây dựng KH&CN tỉnh đạt trình độ trung bình tiên tiến so với các địa phương trong cả nước vào năm 2020, trình độ tiên tiến vào năm 2030, ngành KH&CN đã bắt tay thực hiện quy hoạch phát triển KH&CN đến năm 2020 với những nhiệm vụ cụ thể.
Theo đó, Sở KH&CN Quảng Trị đã phối hợp với Viện Chiến lược và Chính sách KH&CN, Bộ KH&CN tổ chức hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học và các nhà quản lý trong và ngoài tỉnh. Trên cơ sở nội dung đề tài đưa ra những cơ sở pháp lý và sự cần thiết xây dựng chiến lược phát triển KH&CN Quảng Trị đến năm 2020; bối cảnh quốc tế và trong nước tác động tới phát triển KH&CN Quảng Trị; hiện trạng KH&CN Quảng Trị; quan điểm và mục tiêu phát triển KH&CN Quảng Trị; định hướng phát triển KH&CN Quảng Trị; giải pháp thực hiện chủ yếu và các chương trình, dự án, chính sách cần xây dựng và việc tổ chức thực hiện...vấn đề được đặt ra đáng quan tâm là: Cần coi KH&CN là động lực, nguồn lực quan trọng thúc đẩy CNH, HĐH của tỉnh. Phát triển KH&CN phải phục vụ các mục tiêu phát triển KTXH của tỉnh.
Ông Trần Ngọc Lân, Giám đốc Sở KH&CN cho biết: “Xuất phát từ cơ sở, ngành xác định một số nhiệm vụ trọng tâm của KH&CN trong thời gian tới là ứng dụng tiến bộ KHKT trong việc phát triển các cây, con chủ lực của tỉnh, đã đưa vào sản xuất thử nghiệm một số giống mới, thực hiện các hoạt động hỗ trợ người dân trong sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp (DN) ứng dụng tiến bộ công nghệ mới, nâng cao giá trị sản xuất, phấn đấu đến năm 2020, tỉnh đạt trình độ trung bình của cả nước về ứng dụng KH&CN vào sản xuất. Để đạt được mục tiêu này, năm 2016 trở đi, ngành KH&CN tỉnh phải tập trung vào những nhiệm vụ chính.
Thứ nhất, KH&CN phải là đòn bẫy của quá trình tái cơ cấu kinh tế gắn chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sự cạnh tranh của nền kinh tế. Thứ hai, sắp xếp lại hệ thống tổ chức KH&CN theo hướng chuyển đổi mô hình hoạt động, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và lấy DN làm trung tâm, giúp DN phát triển”. Để hoạt động KH&CN đạt hiệu quả cao từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo, ngay từ bây giờ ngành KH&CN tỉnh đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế quản lý, tài chính, tổ chức, hoạt động KH&CN; đổi mới công tác lập kế hoạch và dự toán ngân sách đối với hoạt động KH&CN phù hợp với đặc thù của lĩnh vực KH&CN. Đẩy mạnh thực hiện cơ chế đặt hàng, đấu thầu thực hiện nhiệm vụ KH&CN và cơ chế khoán kinh phí đến sản phẩm KH&CN cuối cùng theo kết quả đầu ra.
Xây dựng cơ chế đặc thù trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước để thực hiện nhiệm vụ KH&CN theo hướng giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ KH&CN. Phấn đấu đưa mức đầu tư của toàn xã hội cho KH&CN đạt 1,5% GDP vào năm 2020 và 2,5% GDP vào năm 2030. Tăng đầu tư của nhà nước cho KH&CN đảm bảo tối thiểu 2% tổng chi ngân sách nhà nước hàng năm của tỉnh. Nghiên cứu ban hành quy định về việc DN lập và sử dụng Quỹ phát triển KH&CN. Thực hiện hỗ trợ các DN đổi mới và phát triển công nghệ, hỗ trợ nông dân ứng dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất và đời sống.
Đẩy mạnh phong trào thi đua ứng dụng tiến bộ KH&CN, các kết quả đề tài ứng dụng KH&CN được khẳng định đến tận cơ sở và người sản xuất. Qua đó, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế và năng lực cạnh tranh của các sản phẩm trọng điểm; xây dựng và phát triển năng lực KH&CN đạt trình độ trung bình tiên tiến so với các địa phương trong cả nước; đổi mới căn bản cơ chế quản lý KH&CN của tỉnh. Một trong những vấn đề cần tập trung quan tâm và nghiên cứu ngay từ bây giờ là yếu tố cơ sở khoa học, cần đảm bảo chiến lược được thực hiện trên thực tế thành công; cần mạnh dạn đề cập đến những hạn chế, yếu kém về KH&CN của tỉnh, đồng thời đánh giá các yếu tố về khách quan, chủ quan để thực hiện chiến lược khả thi nhất.
Điều quan trọng hơn cả trong xây dựng chiến lược phát triển KH&CN là phải chú ý đến các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, sản phẩm thế mạnh, yếu tố môi trường sinh thái, quy hoạch kiến trúc phát triển đô thị, các lĩnh vực phòng chống giảm nhẹ thiên tai, khắc phục hậu quả chiến tranh. Chính vì vậy, mục tiêu chính của chiến lược phát triển KH&CN Quảng Trị đến năm 2020 là nhằm hình thành những cơ sở khoa học để xác định rõ mục tiêu, quan điểm, các giải pháp phát triển KH&CN của tỉnh đến năm 2020; đổi mới căn bản cơ chế quản lý KH&CN của tỉnh; phục vụ hiệu quả các mục tiêu KT-XH của tỉnh đến năm 2020, xây dựng và phát triển năng lực KH&CN đạt trình độ tiên tiến so với các địa phương trong cả nước.
Võ Thái Hòa